o_19heefouak9i9v4do11ac41pi7a.pdf

ΜΥΡΤΩ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
πληθυσμό της πόλης 30 , υπάρχει αφενός μια υπεραντιπροσώπευση των απασχολουμένων
στα σώματα ασφαλείας (25%), των δημόσιων-δημοτικών υπαλλήλων 31
(9%) αλλά και των ελεύθερων επαγγελμάτων (16%), και αφετέρου μια υποαντιπροσώπευση
των τεχνιτών (8%), των αγροτών (6%) και των εργατών (2%). Επίσης,
το 97% των αντρών και το 86,5% των γυναικών υπογράφουν τη ληξιαρχική
πράξη του γάμου τους. Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα υψηλά, αν αναλογιστούμε
ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής του 1879, μόλις το
54% των αντρών και το 39% των γυναικών που απογράφονται στην πρωτεύουσα
είναι εγγράμματο.
Τόπος τέλεσης γάμου
Από τις 3.211 ληξιαρχικές πράξεις που δίνουν στοιχεία για τον τόπο τέλεσης του
γάμου, μόνο οι 474 (15%) τελούνται σε εκκλησία, κάποιο ξωκκλήσι ή στην οικία του
ιερέα. Στην συντριπτική τους πλειονότητα (82%) οι γάμοι τελούνται κατ’ οίκον 32 ,
ενώ υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό γάμων που γίνονται σε κάποιο ξενοδοχείο ή σε
κάποιο δημόσιο κτήριο (τράπεζες, Υπουργείο, Δημαρχείο, Πανεπιστήμιο, φυλακές).
Η τελετή του γάμου είναι αυστηρά οικογενειακή υπόθεση και αφορά σχεδόν
αποκλειστικά στην οικογένεια της νύφης. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι
για τους γάμους που τελούνται σε συγγενικό σπίτι (37% 33 του συνόλου των γάμων),
8,5 στους 10 τελούνται στο σπίτι των γονέων 34 της νύφης 35 . Μόνο 175 μυστήρια
τελούνται σε σπίτι του συγγενικού περιβάλλοντος του γαμπρού, και μάλιστα
τις περισσότερες φορές στην οικία ή την κατοικία του ίδιου του γαμπρού. Μελλοντικά,
μπορεί η νύφη να συμβίωνε με τα πεθερικά της, ωστόσο για την τελετή του
30 Βλ. Myrto Dimitropoulou, 2008, Πίνακας 15, σ. 235.
31 Για τις δύο αυτές κοινωνικές ομάδες –σώματα ασφαλείας και δημόσιοι υπάλληλοι–
γνωρίζουμε ότι απολάμβαναν ιδιαίτερα δικαιώματα τόσο οι ίδιοι όσο και τα παιδιά τους,
όπως συντάξεις, προίκες κ.ά. Σε δικαστικό έγγραφο του 1893 που βρήκα συνημμένο σε ληξιαρχική
πράξη γάμου αναφέρεται το εξής: «[...] Η θυγατέρα [της αιτούσης] δικαιούται να
προικισθή παρά του Μετοχικού Ταμείου τού κατά γην στρατού διότι ο αποβιώσας πατήρ
της ήτο υπολοχαγός του πεζικού και προκειμένου να συνταχθή το προικοσύμφωνον έχει α-
νάγκην ληξιαρχικής πράξεως βεβαιούσης τούτο αλλά μη υπαρχούσης τοιαύτης παραλείψαντος
του ιερέως, έχει ανάγκην δικαστικής αποφάσεως επικυρούσης τούτον, και ητήσαντο,
την παραδοχήν ταύτης, την παρά του δικαστηρίου πιστοποίησιν του γάμου [...]».
32 Μια συνήθεια που καταγράφεται και τον 20ό αιώνα.
33 Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις που το μυστήριο τελείται σε κάποια οικία, το επίθετο
του ιδιοκτήτη της οικίας αυτής δεν συμπίπτει με το επίθετο του γαμπρού ή της νύφης. Θεωρώ
ότι πιθανότατα στην οικία αυτή κατοικεί η οικογένεια της νύφης (ή του γαμπρού) με ενοίκιο.
34 Σε κάποιες περιπτώσεις που ως τόπος τέλεσης αναγράφεται «οικία» ή «κατοικία»
της νύφης, και όχι των γονέων, που είναι και το πιο σύνηθες, θεωρώ πιθανό οι γονείς της
νύφης να έχουν ήδη αποβιώσει. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και στις περιπτώσεις (19 γάμοι),
που το μυστήριο τελείται στο σπίτι κάποιου θείου ή του αδερφού της νύφης.
35 Επίσης, δύο γάμοι που γίνονται έξω από τα όρια του νομού Αττικής και δηλώνονται
στο Ληξιαρχείο Αθηνών, τελούνται στο χωριό από το οποίο κατάγεται η νύφη.
~ 44 ~