Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΝΙΚΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ<br />
σφοράς και της ζητήσεως» όταν συζητιόταν η επιβολή ενοικιοστασίου –όταν δηλαδή<br />
η κρατική παρέμβαση υπεισήλθε σε περιοχές της οικονομικής δραστηριότητας<br />
του σπιτονοικοκύρη Αποστολόπουλου 25 .<br />
Περισσότερο επεξεργασμένη ήταν η στάση ενός άλλου παράγοντα που διέθετε<br />
οργανικούς δεσμούς με τους μικροαστούς, του Περικλή Κράλλη, αντιβενιζελικού<br />
βουλευτή Θεσσαλονίκης το 1915-1917. Μετά την επιβολή του αποκλεισμού από την<br />
Αντάντ τον Νοέμβρη του 1916, τασσόταν, όπως και πολλοί άλλοι, υπέρ της αυστηρότερης<br />
επιβολής των διατιμήσεων κ.λπ. Ωστόσο, καλούσε συγχρόνως τους μικροπαντοπώλες<br />
να δημιουργήσουν προμηθευτικούς συνεταιρισμούς παρακάμπτοντας<br />
τους χονδρεμπόρους και να διεκδικήσουν την εκπροσώπησή τους στην «επιτροπή<br />
των προμηθειών», η οποία καθόριζε τις διατιμήσεις κ.λπ. Τον Ιανουάριο της ίδιας<br />
χρονιάς ως πρόεδρος του Συνδέσμου συντεχνιών της Θεσσαλονίκης είχε υποβάλει<br />
υπόμνημα προς τον νομάρχη σχετικά με τις τιμές βασικών αγαθών. Η σκοπιά ήταν<br />
αυτή του «πτωχού κόσμου» που υποφέρει από την ακρίβεια και ζητά την κρατική<br />
επέμβαση, είναι αξιοσημείωτο όμως ότι οι λύσεις που προτείνονταν δεν επιβάρυναν<br />
τους επαγγελματίες αλλά τους χονδρεμπόρους και το κράτος 26 . Εν ολίγοις, ο<br />
Κράλλης επιδίωκε μια λαϊκή συμμαχία υπό την ηγεμονία των μικροαστών (και σε<br />
συντηρητική βάση). Διατιμήσεις, καταδίωξη της αισχροκέρδειας και επιτάξεις αποτελούσαν<br />
αποδεκτά εργαλεία μιας φιλολαϊκής κρατικής παρέμβασης. Προσπαθούσε<br />
όμως επιμελώς να προσφέρει αντισταθμίσματα στο λιανικό εμπόριο, να αποσείσει<br />
από πάνω του την καχυποψία του κόσμου και ιδίως να κατευθύνει τη λαϊκή<br />
δυσαρέσκεια (και την κρατική παρέμβαση) ενάντια στο μεγάλο κεφάλαιο. Η<br />
γραμμή του δεν βρήκε συνεχιστές.<br />
Στα χρόνια ακολούθησαν (1917-1920) της διακυβέρνησης των Φιλελευθέρων δεν<br />
εντοπίσαμε καμιά περίπτωση κάπως συστηματικής διατύπωσης προτάσεων από<br />
την πλευρά των μικροαστών για τη λειτουργία της κρατικής παρέμβασης στην α-<br />
γορά –πιθανότατα λόγω της απο-κινητοποίησης των μαζών, που επήλθε με τον πόλεμο<br />
και τον στρατιωτικό νόμο. Εκ μέρους του συνόλου του εμπορικού κόσμου α-<br />
νέλαβε το 1919 να προτείνει τροποποιήσεις στη νομοθεσία περί αισχροκέρδειας το<br />
νεοϊδρυθέν ΕΒΕΑ, ζητώντας κυρίως να γνωμοδοτούν εκπρόσωποι των εμπόρων για<br />
την ύπαρξη ή μη αισχροκέρδειας σε κάθε περιστατικό. Η συγκυρία ήταν ευνοϊκή<br />
και η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων υιοθέτησε την πρόταση, αναθέτοντας σε ειδικές<br />
προδικαστικές επιτροπές να αποφαίνονται για το υπερβολικό κέρδος και το ποια<br />
προϊόντα ήταν «των αναγκών τού καθ’ ημέραν βίου» (και άρα ενέπιπταν στη νομοθεσία<br />
περί αισχροκέρδειας), φιλτράροντας τις υποθέσεις που τελικά θα έφταναν<br />
στην ακροαματική διαδικασία 27 .<br />
25 Βιομήχανος, 30 Μαρτίου 1914, 19 Ιουλίου, 2 και 9 Αυγούστου 1915, 17 Ιανουαρίου<br />
και 19 Ιουνίου 1916.<br />
26 Εμπρός, 16 Φεβρουαρίου και 15 Δεκεμβρίου 1916.<br />
27 «Πεπραγμένα 1919-1920», Δελτίον ΕΒΕΑ, τ. Α΄ (Ιανουάριος 1920), σ. 43-44 –και όλο<br />
το υπόμνημα στο Δελτίον ΕΒΕΑ, τ. Β΄ (Οκτώβριος 1921), σ. 702-705. Νόμος 1867 «Περί<br />
τροποποιήσεως διατάξεων τινών των περί αισχροκερδείας νόμων», ΦΕΚ Α΄ 15, 20 Ιανουαρίου<br />
1920.<br />
~ 334 ~
Change language