You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΣΒΕΤΛΑΝΑ ΝΤΟΝΤΣΕΒΑ<br />
1825-1826 ήταν οι μόνοι επίτροποι του ναού και στα χρόνια 1837-1838 ήταν επίτροποι<br />
μαζί με τους τακετζήδες, ενώ το 1873 ήταν μαζί με τους τερζήδες. Για<br />
ποιο λόγο συνέβαινε αυτό δεν γνωρίζουμε, είναι πολύ πιθανό όμως αυτά τα εσνάφια<br />
να ήταν ολιγομελή και γι’ αυτό να μην μπορούσαν να εκτελέσουν τις υποχρεώσεις<br />
τους. Δεν είναι γνωστό από πότε εφαρμόστηκε αυτή η πρακτική, αλλά<br />
οι παλαιότερες πληροφορίες που διαθέτουμε, ανάγονται στο 1819, όταν επίτροποι<br />
της εκκλησίας ήταν οι γουναράδες. Η διάρκεια της εν λόγω κοινωνικής λειτουργίας<br />
ήταν ένας χρόνος. Εκτός από τη φροντίδα της εκκλησίας βέβαια δεν είναι<br />
αμελητέο το γεγονός ότι με τον τρόπο αυτό οι συντεχνίες έλεγχαν και διαχειρίζονταν<br />
τους πόρους της.<br />
Πολύ σημαντικός ήταν επίσης ο ρόλος των συντεχνιών στην κοινοτική αυτοδιοίκηση.<br />
Επ’ αυτού θα αναφερθώ στην Αδριανούπολη. Από τους κώδικες της<br />
Μητρόπολης πληροφορούμαστε ότι οι χριστιανικές συντεχνίες στην Αδριανούπολη<br />
συμμετείχαν και έλεγχαν την κοινοτική αυτοδιοίκηση. Σ’ αυτή την περίοδο –στο<br />
πρώτο μισό του 19ου αιώνα– μπορούμε να διακρίνουμε δύο λειτουργίες στη<br />
συμμετοχή των εσναφιών στην κοινοτική ζωή: α) από τη μία πλευρά οι πρωτομάστορες<br />
μερικών συντεχνιών εξέλεγαν τα μέλη της δημογεροντίας από το περιβάλλον<br />
των συντεχνιών, όπως φαίνεται από ένα έγγραφο για την εκλογή της δωδεκαμελούς<br />
δημογεροντίας το 1840, όταν οι δημογέροντες εκλέγονταν κατά συντεχνίες<br />
–δύο γουναράδες, δύο μπακάληδες, τρεις τζελέπηδες, δύο κερεστετζήδες<br />
41 και από ένας κουγιουμτζής και ντουλγέρης 42 . β) Από την άλλη πλευρά οι<br />
ίδιοι οι πρωτομάστορες κάθε χρόνο επιθεωρούσαν τον ετήσιο απολογισμό της<br />
διοίκησης της κοινότητας και τον υπέγραφαν. Ένας από τους ερευνητές της ιστορίας<br />
της Αδριανούπολης, ο Μ. Α. Σταμούλης, σημείωσε την ύπαρξη 84 συντεχνιών<br />
στην πόλη. Στους κώδικες της Πολιτείας για τον ένα ή τον άλλο λόγο σημειώθηκαν<br />
μόνο τα 59 εσνάφια. Βεβαίως, δεν είχαν όλα τα εσνάφια την ίδια ε-<br />
πιρροή στην κοινωνία. Από τους λογαριασμούς για τους φόρους των συντεχνιών<br />
μπορούμε να παρακολουθήσουμε ποιες από αυτές πλήρωναν τα μεγαλύτερα ποσά<br />
και, επομένως, ποιες ήταν οι πιο εύρωστες οικονομικά. Δυστυχώς, έχουμε<br />
στοιχεία μόνο για συγκεκριμένα χρόνια, αλλά ακόμα και αυτά τα αποσπασματικά<br />
στοιχεία φανερώνουν τις οικονομικές δυνατότητες των εσναφιών. Την περίοδο<br />
1831-1834 τα μεγαλύτερα δοσίματα τα πλήρωσαν οι συντεχνίες των μπακάληδων,<br />
των τζελέπηδων (προβατεμπόρων), των ντουλγέρηδων (τεκτόνων), των μπαχτσεβάνηδων<br />
και των ραφτάδων 43 .<br />
Αν συγκρίνουμε αυτά τα φορολογικά στοιχεία με τον κατάλογο των συντεχνιών,<br />
οι οποίες συμμετείχαν στον έλεγχο των κοινοτικών δράσεων, διαπιστώνουμε ότι η<br />
κοινωνική επιρροή δεν εξασφαλιζόταν πάντα από την οικονομική δύναμη. Για παράδειγμα,<br />
ο ουστάμπασης της συντεχνίας των γουναράδων, η οποία, αν και ήταν<br />
στην πρώτη δεκάδα των φορολογουμένων, δεν ήταν μεταξύ των πρώτων πέντε,<br />
πάντα υπέγραφε πρώτος τους ετήσιους απολογισμούς. Τακτικά επιβεβαίωναν τους<br />
41 keresteci (τουρκ.) ξυλέμπορος.<br />
42 Ιστορικά Αρχεία Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη), κ. 34, σ. 20.<br />
43 Γενικά Αρχεία του Κράτους, Ταμείο Ανταλλάξιμων, κ. 1.<br />
~ 146 ~
Change language