You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΣΙΦΝΑΙΟΥ<br />
ντι σιτηρών. Είχαν, επίσης, διαφοροποιήσει τις επενδύσεις τους και προς την πλοιοκτησία,<br />
που ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση και ανάπτυξη των<br />
εξαγωγικών εταιρειών στην Αζοφική. 9 Η ανεπάρκεια των κρατικών υποδομών και<br />
των συγκοινωνιών επέβαλλε τη συγκέντρωση των σιτηρών με δικά τους μέσα από<br />
τους ποταμούς στα λιμάνια και από τα λιμάνια προς τη ράδα του Ταϊγανίου, όπου<br />
τα χύδην φορτία φορτώνονταν στα ατμόπλοια.<br />
Δεν έχουμε στοιχεία για την οικονομική θέση των δύο εταιρειών πριν από τον<br />
Ρωσοτουρκικό πόλεμο, υποθέτουμε όμως ότι επηρεάζονταν από τον κύκλο της ύ-<br />
φεσης που επικρατούσε από τα μέσα της δεκαετίας του 1870. 10 Μια σειρά από<br />
κακές χρονιές στη συγκομιδή της περιοχής υποθέτουμε ότι θα είχε λιγοστέψει τα<br />
χρηματικά τους αποθέματα και ο επικείμενος πόλεμος δεν επέτρεπε επιπλέον οικονομική<br />
επιβάρυνση και απραγία.<br />
Με δεδομένο ότι οι σιτέμποροι της Αζοφικής δεν μπορούσαν να εκμεταλλευτούν<br />
τις δυνατότητες που δημιουργούσε η προέλαση του ρωσικού στρατού προς<br />
τα τουρκικά σύνορα, γιατί βρίσκονταν εκτός γεωγραφικής εμβέλειας των επιχειρήσεων<br />
τις οποίες είχαν ήδη εκμεταλλευτεί οι σιτέμποροι της Οδησσού, θα έπρεπε<br />
να εξετάσουν νέες στρατηγικές για την ελαχιστοποίηση του ρίσκου. Και<br />
πράγματι και οι δύο οίκοι επέλεξαν τη στρατηγική της γεωγραφικής αναδίπλωσης.<br />
Σε αυτό υποθέτουμε ότι συνέβαλαν οι γνωστικές επαγωγές που έκαναν οι<br />
επιχειρηματίες έχοντας βιώσει ή ακούσει για την εμπειρία του Κριμαϊκού και τα<br />
καταστροφικά του αποτελέσματα σε όσους ασχολούνταν με το εξωτερικό εμπόριο.<br />
11 Η κινητικότητα, η έγκαιρη τοποθέτηση διευθυντικών στελεχών των επιχειρήσεων<br />
σε στρατηγικές θέσεις που να βρίσκονται εκτός της ζώνης που επηρέαζε<br />
ο πόλεμος, ήταν η ταυτόχρονη σχεδιασμένη απάντηση των διευθυντών πριν από<br />
το ξέσπασμα του πολέμου.<br />
Τον Απρίλιο του 1877 ο Θεόδωρος Σιφναίος ζήτησε από τις ρωσικές αρχές να<br />
εγκαταλείψει τη ρωσική υπηκοότητα και να επιστρέψει, ως οθωμανός υπήκοος,<br />
στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τα μέλη της οικογένειάς του. Το πρόσχημα ήταν<br />
οικογενειακοί λόγοι και η ανάγκη διευθέτησης προσωπικών ζητημάτων. Στην<br />
πραγματικότητα όμως ήθελε να αποφύγει τον πιθανό αποκλεισμό στην Αζοφική<br />
και να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη που ήταν σταθμός διαμετακόμισης<br />
εμπορευμάτων και στις παρούσες συνθήκες αφετηρία εκκίνησης των σιτηρών<br />
προς τη Δύση και που με τον αποκλεισμό της Ρωσίας αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη<br />
σημασία. Στόχος ήταν η δημιουργία υποκαταστήματος και η διευθέτηση<br />
9 Σιφναίου, Έλληνες έμποροι στην Αζοφικη, σ. 141-142.<br />
10 Βλ. τη μείωση των εξαγωγών και εισαγωγών από 18.267.000 χρυσά ρούβλια την πενταετία<br />
1871-1875 σε 13.924.000 χρυσά ρούβλια την πενταετία 1875-1880. M. Harvey, The<br />
Development, σ. 170.<br />
11 Ήταν εύκολο να φανταστούν τις συνέπειες από ένα ενδεχόμενο κλείσιμο της Αζοφικής<br />
θάλασσας, εφόσον το γεγονός αυτό συνδεόταν με εμπειρίες που είχαν βιώσει ατομικά ή<br />
συλλογικά στο παρελθόν. Για τους γνωστικούς ορίζοντες των επιχειρηματιών και τη σημασία<br />
τους στη λήψη αποφάσεων βλ. M. Casson – B. Yeung – A. Basu – N. Wilson (επιμ.), The<br />
Oxford Handbook of Entrepreneurship, Οξφόρδη 2008, σ. 92-96.<br />
~ 394 ~
Change language