Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ελπίδα Κ. Βόγλη<br />
«ΜΕΓΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΝΙΑΚ Σ. ΚΑΙ Η. ΚΑΙ Α. ΜΕΤΑΞΑ<br />
ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ». ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ<br />
ΜΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (1888-1940)<br />
Εισαγωγή<br />
Ι<br />
δρυτές, το Σεπτέμβριο του 1888, της ομόρρυθμης εμπορικής εταιρείας που<br />
επρόκειτο να κινήσει για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά κονιάκ και ηδύποτα<br />
με την επωνυμία «Μεταξά», ήταν οι αδελφοί Σπύρος (1848-1909) και Ηλίας<br />
Μεταξάς (1852-1915), οι δύο από τους επτά εμπορομεσίτες γιους ενός μικρομεσαίου<br />
εμπόρου της Χαλκίδας 1 . Όπως φανερώνει η πλούσια ιδιωτική και εμπορική<br />
αλληλογραφία του αρχείου της οικογένειας, που αποτέλεσε το τεκμηριωτικό υλικό<br />
της μελέτης αυτής 2 , η απόφαση των δύο αδελφών να ασχοληθούν με την παραγωγή<br />
ποτών στηρίχθηκε στην εμπορική και όχι στην παραγωγική τους εμπειρία· και η<br />
επιχειρηματική αισιοδοξία τους, ειδικά στο αρχικό στάδιο, βασίστηκε –μάλλον από<br />
συνήθεια– στη δυναμική της συλλογικής εργασίας και των επτά αδελφών Μεταξά 3 ,<br />
ως ενός «άυλου» κεφαλαίου, παρά στα υπάρχοντα επενδυτικά κεφάλαια που διέθεταν<br />
τη δεδομένη εποχή ο Σπύρος και ο Ηλίας Μεταξάς.<br />
Χωρίς αμφιβολία ιδιαίτερα χρήσιμοι για τους επιχειρηματικούς προσανατολισμούς<br />
των δύο ανδρών υπήρξαν οι πειραματισμοί των ετών 1872-1888, των δεκαέ-<br />
1 Το άρθρο αυτό βασίζεται στη μελέτη της γράφουσας που εκδόθηκε σε μορφή λευκώματος<br />
με τίτλο Το γνήσιον Μεταξά: Η ανάπτυξη μιας οικογενειακής επιχείρησης (μέσα<br />
19ου – μέσα 20ού αι.), Αθήνα: εκδ. Α. Α. Λιβάνη 2010.<br />
2 Στο σημείο αυτό θα πρέπει να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Ηλία Α. Μεταξά και<br />
τον Ανδρέα Η. Μεταξά, οι οποίοι μου επέτρεψαν να μελετήσω το αρχείο. Δεν θα πρέπει<br />
φυσικά να παραλείψω τις ευχαριστίες μου προς το Μάνο Χαριτάτο, πρόεδρο του ΕΛΙΑ, και<br />
το Ζήσιμο Συνοδινό για την πολύτιμη βοήθεια που μου προσέφεραν.<br />
3 Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι τα παιδιά του Αγγελή Μεταξά (1799-1872) ήταν δώδεκα, εννέα<br />
γιοι και τρεις κόρες. Σύμφωνα με τις συνήθειες της εποχής, οι κόρες έλαβαν ως κληρονομικό<br />
μερίδιο τις προίκες τους. Από τους εννέα γιους οι δύο ουδέποτε ανέλαβαν ρόλους στο οικογενειακό<br />
εμπόριο, ο ένας διότι κατατάχθηκε στη χωροφυλακή και ο άλλος λόγω ανίατης ασθένειας<br />
που τον οδήγησε στο θάνατο σε νεαρή ηλικία. Θα ήταν χρήσιμο να σημειωθούν εδώ κατά ηλικιακή<br />
σειρά οι επτά εμπορομεσίτες αδελφοί που απάρτιζαν το εμπορικό δίκτυο της οικογένειας,<br />
από τους οποίους οι τέσσερις αποτέλεσαν, όπως θα φανεί παρακάτω, τη διευθυντική ομάδα του<br />
εργοστασίου παραγωγής κονιάκ: 1) Νικόλαος (1835-1905), 2) Κωνσταντίνος (1840-1905), 3)<br />
Γρηγόρης (1846-1909), 4) Σπύρος (1848-1909), 5) Αλέξανδρος (1851-1909), 6) Ηλίας (1852-<br />
1915), 7) Γεώργιος (1855-1893). Αναλυτικότερα για την οικογένεια καθώς και για την ταυτότητα<br />
των αναδυόμενων τα επόμενα χρόνια ποτοβιομηχάνων βλ. Βόγλη, σ. 24-87.<br />
~ 171 ~