Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΧΝΙΩΝ<br />
το βαλή της Ρούμελης το 1804, από τον οποίο ζητάει οι συντεχνίες της πόλης να<br />
πληρωθούν για τα τρόφιμα με τα οποία προμήθευαν τα στρατεύματα του πρώην<br />
βαλή Αλή πασά. Η καθυστερημένη πληρωμή έθετε τα εσνάφια σε δύσκολη θέση 38 .<br />
Οι μεγάλες κρατικές παραγγελίες όμως, και ιδιαίτερα όταν επρόκειτο για προμήθειες<br />
του στρατού, εξασφάλιζαν καλά εισοδήματα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες<br />
του Γάλλου υποπροξένου από το 1856 στο Μοναστήρι Bellaigue de Boughas, κάθε<br />
εργαστήρι των ραφτάδων σε αυτή την περιοχή αποκόμιζε ετήσιο κέρδος γύρω στα<br />
22.500 πιάστρα. Αν υπολογιστεί μόνο ο κόστος των στολών των οθωμανικών<br />
στρατευμάτων της Ρούμελης, αυτό έφτανε κάθε χρόνο τα 6-7 εκατομμύρια πιάστρα<br />
39 . Παρ’ όλα αυτά όμως, έχοντας υπόψη πληροφορίες από άλλες περιοχές των<br />
Βαλκανίων, συχνά οι συντεχνίες δυσκολεύονταν να ανταποκριθούν στις μεγάλες –και<br />
υποχρεωτικές– προμήθειες προς το κράτος.<br />
Οι οικονομικές λειτουργίες των συντεχνιών βρίσκονται σε άμεση αλληλεξάρτηση<br />
με τις κοινωνικές τους λειτουργίες –και εδώ συμπεριλαμβάνονται η συμμετοχή<br />
τους στη διοίκηση των κοινοτήτων, η κοινωνική συνεισφορά με διάφορες φιλανθρωπικές<br />
πράξεις και ο σημαντικός τους ρόλος στη διαμόρφωση ορισμένων πολιτικών<br />
γεγονότων. Η οικονομική δύναμη παρείχε στις επαγγελματικές αυτές συσσωματώσεις<br />
κοινωνικό κύρος και διευκόλυνε την πρόσβασή τους στην κοινοτική διοίκηση.<br />
Για να συνδέσω τις οικονομικές με τις κοινωνικές και πολιτικές λειτουργίες<br />
των συντεχνιών, θα ήθελα να αναφερθώ σε συγκεκριμένα παραδείγματα από την<br />
Αδριανούπολη, το Παζαρτζίκ και το Μοναστήρι 40 .<br />
Μία από τις κοινωνικές λειτουργίες που επιτελούσαν οι συντεχνίες στο Παζαρτζίκ,<br />
ήταν να αναλαμβάνουν καθήκοντα επιτρόπου στον καθεδρικό ναό της<br />
Κοίμησης της Θεοτόκου. Αν και για το ρόλο αυτό δεν διαθέτουμε άμεσα στοιχεία,<br />
την υποχρέωση αυτή την ανέθετε στα εσνάφια η κοινότητα. Τα σωζόμενα βιβλία<br />
της εκκλησίας και της κοινότητας μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε<br />
ποιες από τις συντεχνίες είχαν ασκήσει αυτή τη λειτουργία σε μια περίοδο 70<br />
περίπου χρόνων. Δεν υπήρχε συγκεκριμένο σύστημα ως προς την εκτέλεση της<br />
λειτουργίας των επιτρόπων –τα εσνάφια δεν αναλάμβαναν αυτή την υποχρέωση<br />
εναλλάξ για προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα, αλλά συνέβη μερικά από αυτά<br />
να ασκούν καθήκοντα επιτρόπου συχνότερα απ’ ό,τι τα άλλα. Εκτός αυτού,<br />
σε μερικές περιπτώσεις επίτροποι ήταν ταυτόχρονα περισσότερα από ένα εσνάφια<br />
–συνήθως τρία–, ενώ μερικές συντεχνίες αρχικά ήταν αποκλειστικοί επίτροποι<br />
και μετά από χρόνια ασκούσαν από κοινού με κάποια άλλη συντεχνία το<br />
λειτούργημα αυτό, όπως για παράδειγμα οι καφταντζήδες, οι οποίοι κατά τα έτη<br />
38 Turski dokumenti za makedonskata istorija, τ. 2, 1803-1808, Skopje 1953, σ. 57, 65-66.<br />
39 Izveshtaj za Bitolskiot pašalak na francuskiot vicekonzul vo Bitola Bellaigue de Boughas od<br />
1856 godina ( Αναφορά για το πασαλίκι των Βιτωλίων από το Γάλλο υποπρόξενο στα<br />
Βιτώλια Bellaigue de Boughas από το 1856), Skopje 2005, σ. 87-88.<br />
40 Στη βουλγαρική ιστοριογραφία έχει δοθεί κατά καιρούς έμφαση είτε στις οικονομικές,<br />
είτε στις κοινοτικές λειτουργίες των εσναφιών. Βλ. Λυμπεράτος, Α., «Οικονομία, πολιτική<br />
και εθνική ιδεολογία: η διαμόρφωση των εθνικών κομμάτων στη Φιλιππούπολη του 19ου<br />
αιώνα», διδακτορική διατριβή, Ρέθυμνο 2005, σ. 346-347, όπου και η σχετική βιβλιογραφία.<br />
~ 145 ~
Change language