You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Νίκος Τζαφλέρης<br />
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ<br />
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ (1940-1941)*<br />
Σ<br />
κοπός της ανακοίνωσης αυτής είναι να διερευνηθεί η κρατική πολιτική στο<br />
ζήτημα των εξοπλισμών μερικά χρόνια πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου<br />
πολέμου, όταν τα σύννεφα του πολέμου είχαν ήδη φανεί στον ορίζοντα, καθώς και η<br />
σημασία της ελληνικής βιομηχανίας για τον πολεμικό αγώνα της χώρας κατά τη<br />
διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου. Με δεδομένο ότι η χώρα βρισκόταν ήδη για<br />
σχεδόν μια δεκαετία σε συνθήκες «κλειστής οικονομίας», οι νέες προκλήσεις που<br />
έφερνε ο πόλεμος για την ελληνική βιομηχανία, ήταν σημαντικές, καθώς σχέδια,<br />
πρώτες ύλες, εξαρτήματα, ακόμη και αν ήταν διαθέσιμα, έπρεπε να περάσουν από<br />
το σύστημα του συμψηφισμού και την υποχρεωτική κρατική παρέμβαση. Οι κρατικές<br />
παραγγελίες στα εργοστάσια ήδη πριν την έναρξη του πολέμου, οι επιτάξεις από<br />
τον κρατικό μηχανισμό και κυρίως από τις στρατιωτικές υπηρεσίες αρκετών, πολύ<br />
ζωτικών για την υποστήριξη του στρατού, επιχειρήσεων (σιδηροβιομηχανίας, κλωστοϋφαντουργίας<br />
κ.λπ.) και γενικότερα ο αντίκτυπος που προκλήθηκε στην οικονομία<br />
της χώρας και στην κοινωνία λόγω του πολέμου και της προετοιμασίας γι’ αυτόν,<br />
αποτελούν το πλαίσιο βάσει του οποίου προσπαθώ να διερευνήσω το ρόλο που<br />
διαδραμάτισαν σε αυτές τις προετοιμασίες οι ζωτικές για την ελληνική πολεμική<br />
μηχανή βιομηχανικές μονάδες. Η αρχειακή έρευνα επικεντρώνεται κυρίως στη σιδηροβιομηχανία<br />
ΑΒΕ Γκλαβάνης ΑΕ του Βόλου, η οποία αποτελεί ένα από τα ελάχιστα<br />
και σημαντικότερα παραδείγματα βιομηχανικών μονάδων που είχαν ενταχθεί<br />
αρκετά χρόνια πριν τον πόλεμο στο εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας.<br />
Η βιβλιογραφία που ασχολείται με την Ελλάδα στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου<br />
πολέμου έχει σε μεγάλο βαθμό αφήσει αδιερεύνητη τη συμμετοχή και τη σημασία<br />
της ελληνικής βιομηχανίας στον πόλεμο. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει με την ιστοριογραφία<br />
άλλων κρατών που συμμετείχαν στον πόλεμο, στην ελληνική ιστοριογραφία<br />
δύσκολα βρίσκουμε αναφορές στην ελληνική πολεμική βιομηχανία 1 .<br />
Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι ένας από τους λίγους ιστορικούς που δίνουν έμφα-<br />
* Σημείωση: Τα παραθέματα από πρωτογενείς πηγές, που υπάρχουν στο κείμενο, αποδίδονται ό-<br />
πως ακριβώς απαντούν στο πρωτότυπο, εκτός από τα σημεία στίξης, ενώ οι ελάχιστες παρεμβάσεις<br />
που έγιναν, για χάρη του νοήματος, τίθενται σε αγκύλες.<br />
1 Αναφέρω εδώ ενδεικτικά ορισμένα μόνο από τα έργα της πλούσιας ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας,<br />
της σχετικής με την οικονομία του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, η οποία καταδεικνύει τη σημασία και το<br />
ρόλο της βιομηχανικής παραγωγής στην εξέλιξη του πολέμου: Alan S. Milward, War, Economy, and Society,<br />
1939-1945, Berkeley, University of California Press, 1979, Richard Overy, Why the Allies Won, London,<br />
W. W. Norton & Company, 1997, και Mark Harrison (ed.), The Economics of World War II: Six Great<br />
Powers in International Comparison, Cambridge, Cambridge University Press, 1998.<br />
~ 153 ~
Change language