Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΜΑΡΘΑ ΠΥΛΙΑ<br />
νίας αλλά και της κεντρικής οθωμανικής διοίκησης. Οι διαμεσολαβητές, όσο και αν<br />
χρηματίζονταν, εν τέλει συνθλίβονταν από το βάρος της εντεινόμενης πολιτικής και<br />
οικονομικής αστάθειας, το δε εμπορικό κεφάλαιο φαίνεται πως έβγαινε επίσης ζημιωμένο<br />
κάθε φορά που αναλάμβανε να χρηματοδοτήσει τις συνήθεις οθωμανικές<br />
«επενδύσεις». Αυτή είναι και η άποψη ενός συνεργάτη του Γεωργίου Ιωάννου σε<br />
εμπορική επιστολή που του απευθύνει στις 31/12/1820 για την εκτέλεση χρηματικών<br />
εντολών, αλλά και για να εκφράσει τις ευχές του για το «αίσιον νέον έτος»<br />
1821: «βλέπομεν τα περί αγοράς μουκατάδων λεγόμενά σας αλλά παρόμοια μασλαχάτια<br />
68 φίλοι δεν ανακατωνόμεθα επειδή είναι τούρκικες δουλειές» 69 . Δεν υπάρχει<br />
αμφιβολία πως η νέα εποχή έχει ανατείλει.<br />
Η βεβαιότητα για τις ανατροπές που εκβάλλουν στην επανάσταση δεν προκύπτει<br />
και μόνο εκ του ασφαλούς γεγονότος της επιτέλεσής της. Έχουν ήδη κατατεθεί<br />
στη βιβλιογραφία οι ραγδαίες οικονομικές και ιδεολογικές μετατοπίσεις που<br />
επέφερε η τοποθέτηση των κεφαλαίων των χριστιανών υπηκόων της αυτοκρατορίας<br />
σε εμπορικές και διαμετακομιστικές δραστηριότητες εκτός του ασφυκτικού χώρου<br />
της οθωμανικής επικράτειας 70 . Εν ολίγοις, το κολοσσιαίο κόστος της πολιτικής<br />
μεσολάβησης στη διαχείριση του παραγόμενου προϊόντος, έτσι όπως χαρακτηριστικά<br />
καταγράφεται και στα παραδείγματα που εκτίθενται παραπάνω, απεργάστηκε<br />
τη γενικευμένη αποδιάρθρωση του συστήματος. Χωρίς αμφιβολία οι ενδημικές ε-<br />
ξωοικονομικές παρεμβάσεις στον χώρο της παραγωγής και του εμπορίου, τις ο-<br />
ποίες πραγματοποιούσε λεηλατικά και ανορθολογικά η οθωμανική πολιτική, κατέληξαν<br />
στην ασφυκτική δυσλειτουργία και εν τέλει στην κατάλυση του πολιτικού<br />
και οικονομικού της μοντέλου. Στην ευχετήρια επιστολή που ο προαναφερθείς χριστιανός<br />
και ελληνόφωνος έμπορος έστειλε στον Γεώργιο Ιωάννου, κατατίθεται εύγλωττα<br />
μια ήδη συντελεσμένη ανατροπή: Τα χριστιανικά κεφάλαια των υπηκόων<br />
της αυτοκρατορίας όχι μόνο έχουν βρει κερδοφόρα διέξοδο στο εξωτερικό, αλλά<br />
μπορούν να περιφρονούν τις επενδυτικές στρατηγικές που ευδοκιμούσαν στην<br />
καρδιά της οθωμανικής εξουσίας, και να προσανατολίζουν τις δικές τους σε άλλα<br />
θεσμικά και οικονομικά περιβάλλοντα.<br />
68 maslahat: Δουλειές.<br />
69 ΓΑΚ, ό.π.<br />
70 Βλ. ενδεικτικά, Β. Κρεμμυδάς, Συγκυρία και εμπόριο στην προεπαναστατική Πελοπόννησο,<br />
Αθήνα 1980, σ. 229-271, Ο. Κατσιαδή-Herring, Η ελληνική παροικία της Τεργέστης,<br />
1751-1830, Αθήνα 1986, Απόστολος Διαμαντής, Τύποι εμπόρων και μορφές συνείδησης στη<br />
νεώτερη Ελλάδα, Αθήνα 2007, σ. 47-87, Μ. Α. Στασινοπούλου – Μ.-Χ. Χατζηϊωάννου (επιμ.),<br />
Διασπορά – δίκτυα – διαφωτισμός, [Τετράδια Εργασίας 28], ΚΝΕ/ΕΙΕ, Αθήνα 2005.<br />
~ 302 ~
Change language