VAN DE STREEK - Variaties

Hoe dat ook zij - het zou van geval tot geval uitgemaakt en bekeken
moeten worden - er zijn wel een paar hoofdpunten die uit de twee
overzichten naar voren springen. Het belangrijkste is dat de S-varianten
tegenover de Z-vormen getalsmatig veel sterker staan dan de
F-varianten versus V. Dat kan met een simpele wetmatigheid te
maken hebben die ieder kent van het Nederlandse woordenboek: de
F is een kleine en de S juist een heel grote letter. Voor een naam met
een ƒ aan het begin ligt dus als het ware een grotere barrière
opgeworpen dan voor de schrijfwijze van een familienaam met een s
aan het begin. Dat zou kunnen verklaren waarom betrekkelijk veel
voorkomende namen als Vries, Vriesema en Vriezema hun begin-v
ook in Friesland in grote meerderheid hebben behouden. Maar dat er
omgekeerd druk vanuit de uitspraak kan bestaan op de spelling, is
wel duidelijk wanneer we bij deze namen kijken naar hun
voorkomen in de aanpalende provincie Groningen.
NAAM FRIESLAND GRONINGEN
Fries 14 2
Vries 120 40
Friesema+Friezema 4 1
Vriesema+Vriezema 109 89
Een vergelijkbaar beeld zien we bij enkele andere familienamen:
Feen, v.d. 31 0
Veen, v.d. 3791 2324
Feenstra 1814 290
Veenstra 3827 1318
Feninga 13 0
Ven inga 125 146
Bij frequente en minder frequente familienamen blijkt de begin-/ in
Friesland telkens vaker voor te komen dan in Groningen. Komt het
in Groningen veel voor, zoals Feenstra (290 keer in een verhouding
van 1 Feenstra op 4,5 Veenstra) dan in Friesland naar verhouding
nog vaker: 1 Feenstra op 2 Veenstra's.
98