VAN DE STREEK - Variaties

varianten scheuper en schèuper rekenen we daar gemakshalve bij;
het zijn vooral zuidwestelijke vormen. De verspreiding van Scheper
over Drenthe in 1947 is verrassend parallel aan het WDDinformatie:
in het Noord-Drentse Zuidlaren kwamen er 32 voor, de
andere concentraties bevonden zich juist in het zuiden (Emmen 39,
De Wijk 36, Meppel 30, Zuidwolde 20).
Scheper heeft geen moeilijke etymologie; een blik in het WDD
bevestigt zogezegd het Drentse karakter ervan, maar voegt geen
nieuwe betekenis toe aan het verwachte 'herder'. Voor andere namen
moet iemand zonder kennis van bijvoorbeeld het Drents allicht wel
degelijk op het spoor van dit Nedersaksische dialect gezet worden
om de mogelijke oorsprong te begrijpen. Knigge (55 voorkomens in
1947) staat in het WDD omschreven als een 'zwaar, groot exemplaar;
oud dier'. Daarmee is ten minste een richting aangegeven
voor het mogelijke ontstaan van de familienaam.
Moek telde volgens het NRF 99 dragers. Het WDD geeft ook hier
een indicatie van de voorgeschiedenis met de omschrijving 'mok,
huidontsteking aan de achterzijde van de koot bij paarden' en voegt
daar zelfs nog een reeks remedies aan toe. 12
7. Exoniemen tot besluit
Grote steden als Berlijn, Londen en Parijs houden in het Nederlands
hun naam; er bestaat nauwelijks de behoefte om ze bij hun officiële
internationale als Berlin, London of Paris te noemen. Ook het
Drents heeft Paries en Berlien als dialectaanduiding gehandhaafd,
ondanks de Nederlandse druk van Berlijn en Parijs (zie het WDD).
Voor andere buitenlandse plaatsaanduidingen ligt dat anders, zowel
in het Nederlands als het dialect: Brunswijk, Dusseldorp, Frankfort
en andere zijn (goeddeels) opgegaan in Braunschweig, Düsseldorf en
Frankfurt.
De exoniemen - de naam van in dit geval een plaats in een andere
taal - staan kennelijk onder druk. Maar niet als familienaam! Het
gevolg is hooguit dat de herkenbaarheid afneemt: wie denkt bij
iemand die Brunswijk heet aan Braunschweig, bij Dusseldorp aan de
grote stad in het Ruhrgebied?
142