VAN DE STREEK - Variaties

sommige verwante namen in Frans-Vlaanderen en de Rijselse
agglomeratie en omgeving, die precies de weerspiegeling is van de
Belgische immigratie aldaar. Een paar voorbeelden: Vandebilcke is
typisch Frans-Vlaams van oorsprong en komt in West-Vlaanderen
vooral voor in het noorden en in de streek van Ieper-Poperinge.
Vandenbulcke dat overweegt in zuidoost West-Vlaanderen en
westelijk Oost-Vlaanderen is weer ruim vertegenwoordigd in de
Rijselse agglomeratie en omgeving, maar komt niet voor in Frans-
Vlaanderen. En zo zijn er nog meer voorbeelden: smid wordt met
een i uitgesproken in het westelijke en noordelijke West-Vlaams,
met een e echter in het zuidoostelijke West-Vlaams en in
aangrenzend Oost-Vlaanderen. De familienaam Desmidt komt voor
in Frans-Vlaanderen en vooral in noordoostelijk West-Vlaanderen;
Desme(d)t is ruim verspreid in oostelijk West-Vlaanderen en in heel
Oost-Vlaanderen 10
. Die laatste familienaam komt weer niet voor in
Frans-Vlaanderen, wel in de ruime omgeving van Rijsel.
Een typische fonologische evolutie die het westelijkste West-Vlaams
gemeen heeft met het aangrenzende Picardisch is de evolutie van de
uitgang -el, -eel naar -eeuw (in het Frans -eau geschreven).
Verspreid in heel Vlaanderen is b.v. Rosseeuw naast Rosse(e)l.
Nagenoeg uitsluitend Frans-Vlaams zijn namen als Mor(r)eeuw
naast More(e)l, Mazereeuw naast Mazereel.
7. Morfosyntactische eigenaardigheden van familienamen in
Noord-Frankrijk
Overal in Vlaanderen wordt in de gesproken taal vaak het voorzetsel
en het lidwoord van een familienaam weggelaten, b.v. Jeroom
Dewaele wordt gezegd Jeroom Waele, André Van den Boucke wordt
kortweg André Broeke; Marcel Vanelslande heet dan Marcel
Elslande. In ouder Nederlands werd dat ook vaak zo geschreven,
zodat het niet steeds duidelijk is welke vormen, die met of die zonder
lidwoord primair zijn. Sedert de wetgeving terzake vanaf de Franse
Revolutie komen de korte vormen echter veel minder voor.
Consciëntieuze en taalvaardige ambtenaren van de burgerlijke stand
schreven bij voorkeur de volle vorm op. Zo ontstond vaak een
discrepantie tussen de mondelinge en de schrijftalige traditie. Precies
360