VAN DE STREEK - Variaties

en dus verschaft de telefoongids ons ook nauwelijks informatie over
de dialectische bijzonderheden van Overijssel. Ook in de
frequentietellingen zien we amper dialect. In de top-tien van
Overijssel staan drie namen met -huis als tweede element: Damhuis
op de zesde plaats met 302 vermeldingen, Eshuis (nr. 8; 273 x) en
Lohuis (nr. 9; 265 x). Ook als we voor de rest de lijst met namen
(gebaseerd op het PTT-bestand van 1993) waarvan de frequentie
hoger ligt dan 99 nagaan, komen we -huis nogal eens tegen: Tijhuis
(253), Maathuis (188), Bekhuis (181), Blokhuis (181), Kienhuis
(163), Haarhuis (148), Oude Nijhuis (146), Koerhuis (145), Bakhuis
(140), Loohuis (139), Poorthuis (132), Braakhuis (130),
Brummelhuis (126), Brinkhuis (121), Borghuis (120), Leushuis (108)
en Bonthuis (107). Daarnaast komen we nog namen tegen als
Huiskes (226) en Huis in 't Veld (111). Toch is huis geen Overijssels
dialect. Dat zou hoes (Twente), huus (Salland) of uus (de Kop) zijn.
De Twentse auteur Jan Borghuis schrijft zijn bijdragen aan het
Nedersaksische tijdschrift De Moespot onder de nom de plume Jan
Borghoes. Zo zal hij inderdaad in het Twentse dialect wel
aangesproken worden. Maar Borghoes, noch een enkele andere
-hoes, -huus of -uusnmm. vinden we in de officiële lijst van
Overijsselse familienamen (zie ook blz.. 155)
Dialectinvloed vinden we maar weinig in de lijst met frequente
Overijsselse familienamen. Umlaut van lange vocaal hebben we
waarschijnlijk in Leussink (162), Veurink (160), Weustink (27),
Heutink (116), waar weer een naam als Koenderink (114) zonder
umlaut tegenover staat. Misschien heeft deze naam wel geen umlatut
omdat de umlautsfactor in de derde syllabe staat. Riezebos (125) is
het enige geval in de lijst van niet-gediftongeerde Westgermaanse
lange ï, in de Overijsselse dialecten heel gewoon. Daartegenover
staan namen als Kerkdijk (207) en Spijkerman (196), die in de
praktijk wel vaak als Kerkdiek en Spiekerman zullen worden
uitgesproken. Dat in de kwestie van de diftongering van de
Westgermaanse lange ü de Overijsselse namenvoorraad zich meer op
het Nederlandse/Hollandse standpunt (ui) dan op het dialectstandpunt
(oe of uu) stelt, is met de vele -huis namen al bewezen.
Een andere niet-gediftongeerde variant, namelijk niet-gediftongeerde
-ol-, treffen we in drie namen aan: Holterman (185), Oldenhof (101)
en Dommerholt (100). Daar staat dan weer Oude Nijhuis (146)
148