VAN DE STREEK - Variaties

3. Autochtone Vlaamse familienamen in Noord-Frankrijk
In Frans-Vlaanderen komen uiteraard dezelfde algemene namen
voor die overal in het Nederlands verspreid zijn; ik herinner b.v. aan
het zeer frequente Devos. Elke regio in de zuidelijke Nederlanden
heeft ook zijn typisch regionale namen. Dat geldt ook voor de
Westhoek aan weerskanten van de rijksgrens. Enkele voorbeelden
zijn: Cappelaere, Brutsaert, Top, Beun, Becuwe, Dezeure,
Haelewyck, Marteel (een typische vissersfamilienaam), Peperstraete,
Ryckeboer, Ru/yckebusch, Soonekindt (vooral langs de
kust) 5
, Swyng(h)edauw enz.
Daarnaast kent Frans-Vlaanderen een aantal familienamen die niet
of nauwelijks daarbuiten voorkomen.
4. Familienamen van plaatsnamen afgeleid
Vooreerst zijn er familienamen die verwijzen naar een plaatsnaam
uit de streek zelf, zoals Vanstrazeele of Vangrevelinghe, waarmee
uiteraard het Franse Grevelingen of Gravelines bedoeld is. Soms is
de plaatselijke uitspraak van een plaatsnaam in een familienaam
verwerkt, b.v. in Vanappelghem, waarbij Appelgem de lokale uitspraak
van Ebblinghem vertegenwoordigt. Daarnaast zijn er soms
verwijzingen naar Nederlandse plaatsnamen in Pas-de-Calais, zoals
Vanbaelinghem (een plaatsnaam in Artesië bij Sint-Omaars),
Waringhem (een familienaam die vooral voorkomt in noordelijk Pasde-Calais,
ook in Frans-Vlaanderen langs de kust, naar een
voorlopig niet nader te bepalen plaatsnaam). Sommige van plaatsnamen
afgeleide familienamen kunnen identiek zijn aan Vlaamse
familienamen, en er toch autochtoon zijn. Zo blijkt Vangaever in
noordelijk Frans-Vlaanderen een zeldzame autochtone naam te zijn,
die rond 1900 alleen geattesteerd wordt in Pitgam, vanaf 1940
sporadisch in de ruime omgeving van Duinkerke. Hij gaat dus
vermoedelijk terug op een lokaal garver-toponiem. Sommige van die
familienamen gevormd met Frans-Vlaamse plaatsnamen zijn door
historische omstandigheden ook daarbuiten bekend geraakt. Vooral
sedert de godsdiensttroebelen van de 16 e
eeuw zijn namen als Van
Belle en (Van)Hazebroek ook in Vlaanderen en Nederland goed
bekend. Ook de naam van de bekende Vlaamse auteur Walschap is
356