VAN DE STREEK - Variaties

Woudstra. De gelijkluidende en klankverwante namen van de(r)
Woud/ Wou(d) / Wouw(en) / Wauw en Wou(w)man(s) e.a. in Vlaams-
België en Nederland beneden de grote rivieren zijn met een ander
woord gevormd, t.w. wouw, een benaming voor verschillende
planten waaruit verfstof gewonnen werd.
Onder haag verstaan we vandaag afzomend houtgewas, wat nauw
aansluit bij de etymologische betekenis van het woord, nl.
'omheining'. In het Middelnederlands echter verschijnt haag ook als
benaming voor bossen, bepaaldelijk bossen die gereserveerd zijn
voor de jacht. Ook vele /zaag-toponiemen verwijzen naar zulke
jachtreservaten. Beide toepassingen kunnen aan de grondslag liggen
van de familienamen Haag, van der Hage(n), van Draeghe(n),
Derhaag, Verhaag(en), Vraeghe, Verraghen(n)e, Hageman(s),
Uiterhaeghen, Haagsma e.d.
Bosnamen met vorst duidden in de Middeleeuwen jachtbossen aan,
doorgaans van aanzienlijke uitgestrektheid, die aan de vorst, d.w.z.
de koning, de graaf, de hertog, enz. toebehoorden. Het woord stamt
evenals Duits Forst af van het laatlatijnse forestis, dat 'koninklijk
bos' betekende. Vorst moet al vroeg uit de gewone woordenschat zijn
verdwenen, want het is enkel in eigennamen overgeleverd. De vorm
foreest komt wel in Middelnederlandse teksten als soortnaam voor,
in de algemene betekenis '(groot) bos'. Waarschijnlijk berust het op
jongere ontlening aan de Oudfranse opvolger van het Latijnse
woord, de voorloper van Frans forêt. In de toponymie duidt foreest
hetzelfde aan als vorst, beide komen ze zelfs als varianten voor van
dezelfde plaatsnaam. Zo wordt het Koningsforeest, d.i. een uitgestrekt
woud in het Oost-Vlaamse Waasland, in de 12e eeuw zowel
Conegesfurst als Conincsforest geheten (Gysseling 1978: 19). Bij de
vorming van familienamen is vorst veruit het productiefst geweest,
getuige de grote vormvariatie: van der Vorst / V(e)urst / Vo(o)st /
Vus, van de Vos, Vervu(r)st, Verworst, Verwoest, Vost.
Daartegenover staat slechts één naam die mogelijk de bosnaam
foreest bevat, nl. het zeldzame van Foreest. Misschien gaat het hier
echter om een herkomstnaam met de vernederlandste vorm van de
Franse gemeentenaam Forêt, d.i. Vorst (bij Brussel). Of foreest
vervat zit in For(r)est, For(r)et, For(r)ez, For(r)é, Fouret, Fourré
e.d., is al even onzeker, aangezien dit netzogoed herkomstnamen
50