VAN DE STREEK - Variaties

(Hellendoorn), Van Oortmerssen (Ootmarsumj, Van Hoksbergen
(Haaksbergen), Hasselerharm (oorspronkelijk: Herman uit Hasselo),
Degenkamp (Denekamp), Van de Sluis (Zwartsluis, maar ook
gewoon sluis).
Van elders komen we dan nog tegen: Van Meppelen (Meppel) Van
Nimwegen (Nijmegen), Van Koeverden (Coevorden), Van Nee
(Neede), Deutekom (Doetinchem).
De plaatsnamen over de grens worden natuurlijk vaak gebruikt en
brengen ook weer nieuwe familienamen aan: Gilhuis (Gildehaus),
Van Munster (Munster), Van Emmerik (Emmerich), Van Bentum
(Bentheim), Van Kleef (Cleve), Schutterop (Schüttdorf), Van
Ogtrop, Ogterop (Ochtrup), Van Ulzen (Uelsen), Kloppenborg
(Cloppenburg), Van Ossenbrugge, Van Ossenbrügge (Osnabrück).
De plaatsnaam Ootmarsum ondergaat onder invloed van het dialect
twee opvallende bewerkingen naar die nieuwe familienaam
(Oortmerssen). De lange dialectuitspraak van de eerste lettergreep,
in feite een tweeklank (ooa), wordt door dubbele -o- met volgende -rweergegeven.
De dialectklinker van de tweede lettergreep is een -öen
die heeft men met een korte e-klank zo goed mogelijk benaderd
(zie ook blz. 186). Dat laatste zien we ook in de in Overijssel
voorkomende familienamen Mersman, Merse, Mesman en Mesland
die waarschijnlijk wel met mös (mors=moeras) van doen hebben.
5. Beroepsnamen
De meest voorkomende familienamen zijn beroepsnamen, namen die
het beroep van de eerste naamdrager aangeven en die vervolgens tot
familienaam zijn geworden. In Duitsland zijn de veertien meest
voorkomende familienamen alle beroepsnamen. De top vormt Muller
met 269.984 vermeldingen in de Duitse telefoongids in 1995.
Bij ons in Nederland zijn er onder de tien meest voorkomende
familienamen vier beroepsnamen: Bakker, Visser, Smit en Boer.
Bakker heeft in Overijssel 2312 naamdragers, Visser (incl. Visscher,
De Visser) ruim 3000, Smit (Smid, Smits, Smidt) telt meer dan 3200
vermeldingen en Boer (Boerman, Boers, Boer(s)ma) komt ruim 2600
maal voor in het Repertorium. Dat betekent dat op 1000
Overijsselaars 18 mensen een van deze vier beroepsnamen dragen.
161