VAN DE STREEK - Variaties

1.6. De uitgang -ng
In tweelettergrepige woorden met een uitgang op -ng, wordt die
uitgang in de provincies Antwerpen en, vooral, Vlaams-Brabant als
-nk gerealiseerd (ring wordt rink). In het Kempense gebied valt,
volgens gegevens uit de jaren vijftig, ook de -n- weg en wordt
bijvoorbeeld koning gerealiseerd als kunnik en haring als herik. In de
lijst die mij ter beschikking gesteld werd, vind ik slechts twee
familienamen met telkens zeer weinig naamdragers in dit gebied met
een uitgang op -k(s): Conix (cf. Conincks) en Te Bliek (Pin. Brink).
Ook Suerickx past mogelijk in dit rijtje, indien we de naam als een
vervorming van Zurings beschouwen en niet, wat een tweede
mogelijke betekenis is, als een afgeleide naam van de Germaanse
voornaam Zeuderick. Waarschijnlijk gaat het hier om een weliswaar
oud, maar zeer marginaal dialectkenmerk, dat zich bijna niet in de
spelling van familienamen heeft kunnen manifesteren en dat vaker
gestandaardiseerd werd tot -nks.
2. Een lexicologisch kenmerk: -wouwer
Familienamen geven, door het feit dat ze al twee eeuwen geleden
vastgelegd werden en sindsdien niet meer gewijzigd zijn, vaak een
oude dialectsituatie weer, die nu verdwenen is. Een voorbeeld
hiervan is de familienaam Vandewouwer (ook: Vandenwouwer of
Vandewouer). Wouwer is een Middelnederlands woord voor
(vis)vijver en is afgeleid van het Latijnse vivarium. In het
Middelnederlands waren in het zuiden van het taalgebied drie
afgeleide vormen van vivarium in gebruik voor het begrip vijver:
wijer/wieër in het oosten, wouwer in het midden en viver(e) in het
westen (zie ook de bijdrage van Magda Devos in deze bundel).
In de huidige dialecten heeft deze driedeling plaatsgemaakt voor een
tweedeling. De oudere ontlening wijer vinden we nog steeds terug in
het oosten, in vrijwel geheel Limburg en viver(e)lvijver heeft in
West- en Oost-Vlaanderen en in Vlaams-Brabant standgehouden.
Wouwer daarentegen is vrijwel geheel van de kaart verdwenen en
heeft plaatsgemaakt voor het meer recente vijver. In oudere bronnen
vinden we wouwer wel terug: in het Algemeen Vlaamsen idioticon
(1865-1870) staat het op pag. 873 vermeld met als streekaanduiding
280