VAN DE STREEK - Variaties

In de oostelijke provincies komen we de naam Buter tegen. Het kan
een handelaar zijn maar ook een kuiper of handelaar in vaat- en
kuipwerk. In dit geval lijkt de combinatie maker en verkoper
helemaal niet vreemd. Overigens is buut, 'vat', in een veel ruimer
gebied nog bekend als het spreekgestoelte van de buutreedner\
Kuper, als Kuiper bekend in het grootste deel van het Nederlandse
taalgebied, is een vaatmaker (kupen) en komt in Overijssel met 87
naamdragers van de in totaal 500 Nederlandse veel voor.
Een bijzondere houtbewerker is de reaker die we in Re(de)ker en
Rekers vinden. Het is een radenmaker of een wagenmaker. Van de
544 naamdragers van de familienaam Rekers in Nederland zijn er
245 in Overijssel (zie ook de bijdrage over Noord-Brabant waar deze
beroepsnaam uitvoeriger wordt besproken). Verder hebben we ook
de (wiel-)draaier, in het dialect een weeldreaier, die ook tal van
keren voorkomt als familienaam: Draayer (140,) en Wieldraaijer
(76).
De dialectnaam voor schoenmaker, Schomaker, komt maar 24 keer
voor in een naam, terwijl er een veelvoud aan Schoe(n)makers is.
De kleermaker of snijder wordt Snieder genoemd en komt als
zodanig voor bij de familienamen.
Ruim de helft van alle Nederlandse Weerden ('kastelein') vinden we
in Drenthe, Overijssel en Gelderland, tezamen 1204 naamdragers.
Een potman was een zompenschipper. De platbodems waar deze
binnenschippers mee voeren, werden immers potten genoemd. In
Borne is bij het oude haventje altijd nog de Potkamp waar de werf
was. Potman - 130 van de 251 naamdragers in Nederland komen uit
Overijssel - zal dus wel een schipper zijn. Toch moeten we er aan
toevoegen dat vlak over de grens, o.a. in Ochtrup, veel
pottenbakkerijen waren en die mensen werden ook potman genoemd,
als ook de handelaar in dat aardewerk.
Demmer komt in Twente veel voor als familienaam. De oorsprong
ligt bij een waterweg, hoe klein die soms ook was in Twente. Een
demmer had vaak een overslaghaventje en damde de Loolee b.v af
als de waterstand te gering was voor de potten die naar Zwolle
voeren. Dat gebeurde ook wel op de Regge. Van de 137 Demmernaamdragers
in ons land komen er 47 uit Overijssel, 25 uit Friesland
en 32 uit Gelderland.
163