VAN DE STREEK - Variaties

17de eeuw handhaafde zich daar de ft tot in Delfland (...). In het Zaans zijn
nog verschillende woorden met ft in gebruik, b.v. after, zaft, kroft (krocht:
mnl. crocht, croft < lat. crupta); in het Drechterlands daarentegen legde ft
het in latere tijd af. (...) Velare en labiale consonant zijn acoustisch
verwante geluiden: bij verslapte articulatie is overgang van ƒ in X mogelijk"
(SCHÖNFELD 1970: 99-100).
9. Kroftlkrocht betekent 'duinakker' of 'tussenveld, nog niet uitgegraven
stuk land te midden van veenderijen'. "De familienaam Van der Croft kwam
al in de 14e eeuw voor, later schreef men ook Vercroft, totdat aan het eind
van de 18e eeuw definitief twee familienamen ontstaan: Van der Kroft en
Van der Krogt. De eerste bekende vermelding van een persoon met deze
naam staat in de grafelijkheidsrekening van 1316: Hughe van den Crofte of
Hughe uten Crofte huurde land in het Haagambacht 'up den Vene' resp. 'up
den Gheest'. Omdat dit in het duingebied bij 's-Gravenhage is, mogen we
aannemen dat de krocht waar Hughe zijn naam aan ontleende in deze
omgeving gelegen was" (P.C.J. van der Krogt, 'Stamreeks Van der Krogt'.
In: Zuid-Hollandse stam- en naamreeksen, Rotterdam 1986, blz. 113-122).
10. "Het Zaanse toponiem Kloft, waarnaast Klofter, bij kluft, duidt evenals
het Zaanse toponiem Splitkamp een stuk land aan dat in verschillende
tongen uitloopt, als het ware gespleten is" (SCHÖNFELD 1980: 40).
Naamsvermelding: Pancras Dammas Cluft, geb. (Lisse?) 1536, zoon van
Dammas Gerrits alias Cluft (A.M. Hulkenberg: Keukenhof. Dordrecht 1975,
p 19; vgl. idem: De Aagtenkerk van Lisse, p 44).
11. Vgl. Van Loon 1980: 150: "Het jongere en het - ik zou haast zeggen af
en toe artificiële - schrijftalige karakter van de Hollandse herkomstnamen
komt ook tot uiting in de vaak diachronisch afwijkende morfologie van het
dativische lidwoord: Van der Stoel, Van der Valk, Van der Woude (...).
Dialecten waar toponymische toenamen reeds van in de Middeleeuwen tot
het vaste en erfelijke toenamenbestand behoren, bewaren over het algemeen
nog getrouw de Middelnederlandse uitgangen: Van den Broek, Van der
Kerken, Vanden Hoof (...)."]
12. Albert Gerbrantsz Schilt, Amsterdam 1585, was een zoon van Gerbrant
Albertsz, zeilmaker in 't Schilt op de Nieuwendijk (VAN DILLEN 1941: 87)
13. Cornelisz Meesz, bijgenaempt 't manneken in de maen, woonde
omstreeks 1600 in Zouteveen (gem. Schipluiden). In 1624 werd hij postuum
als Cornelis Meesz uijten Maen vermeld. Zijn zoon heettte Cornelis
Cornelisz Maen (J. Maan, 'Stamreeks Maan'. In: Zuid-Hollandse stam- en
naamreeksen, Rotterdam 1986). In Rijswijk woonde omstreeks 1585
Cornelis Aemsz alias 't Mannitgen, die eveneens als Mannitgen in de Maen
werd vermeld (A. Gordijn, 'Over bijnamen en familienamen in de zestiende
eeuw'. In: Kroniek. Orgaan van de Historische Vereniging Rijswijk (1986)).
205