VAN DE STREEK - Variaties

Aty-namen treffen we duidelijk minder aan (een 30-tal) en ook de
meest voorkomende vinden we in kleinere aantallen:
Neihof Nijenmanting Nij man
Neihuis Nijenockhuysen Nijmantinj
Neimeijer Nijensteen Nij meier
Neinhuis Nijhof Nijmeyer
Neisingh Nijhoff Nijnhuis
Nijboer Nijholt Nijnuis
Nijborg Nijhuis Nijsing
Nij broek Nij kamp Nij veen
Nijburg Nij laan Nij veld
Nij dam Nij laar Nijwolt
Nijenhuis Nij land
Nijenkamp Nij lunsing
Daarvan hoorden in 1947 de volgende in de categorie 100+: Nijboer
(332), Nijdam (228), Nij land (136), Nijborg (134) en Nijenhuis
(102). Het zijn bij uitstek die namen die we ook bij de Me-varianten
aantroffen, maar daar telkens in groteren getale. De Nederlandse
klinkers lijken het vrijwel overal gewonnen te hebben van de
dialectische.
De relatie tussen de klinkers uit de officiële namen en die zoals zij
"in de volksmond" luiden, is een aparte en eentje die primair voor de
meesten begint bij de officiële variant waaraan de dialectische
vervolgens gerelateerd wordt. Allereerst is de kwestie lastig te
onderzoeken omdat de naamvorm van de burgerlijke stand wel
vastligt (min of meer), maar de dialectische variant is lang niet altijd
te traceren omdat daarbij lokale gewoonten aan de orde zijn. Veel
mensen zijn geneigd bij de standaardtalige naam te beginnen en de
variant van de streektaal daar aan te spiegelen. Als de familienaam
Van der Paard in het Gronings Van der Poard luidt, kan dat als
vreemd ervaren worden, omdat het Nederlandse paard in het
Gronings peerd is en men dus "Van der Peerd" verwacht als
dialectvariant. Begint men bij Van der Poard of Van der Poort (wat
dezelfde uitspraak markeert), dan is de variant Van der Paard even
logisch als een aan het dialect identieke vorm Van der Poort en dan
geen reden voor het plaatsen van vraagtekens. Familienamen zijn
object van nader onderzoek, om te beginnen door de dialectvarianten
123