VAN DE STREEK - Variaties

-Men ziet op de kaart van Ann Marynissen (kaart 2) dat de
familienaam Rade(n)maker en zijn varianten in een veel groter
gebied voorkomt dan de benaming voor het beroep (zie hierboven).
-Volgens Goossens 1978: 229-332 (met o.a. kaart 6: 'wagenmakerrademaker-stelmaker')
zijn er overlappingen, stroken waarin zowel
de familienaam Rade(n)maker(s) als Wage(n)maker(s) en varianten
voorkomen. Rade(n)maker(s) staat blijkbaar wat sterker als
familienaam dan als appellatief. Goossens stelt vast dat in een gebied
waar het appellatief rade(n)maker onder druk van de standaardtaal
al lang verdrongen is door wagenmaker, de familienaam van het type
Rade(n)maker zich vaak handhaaft, terwijl in beperktere mate de
familienaam Wagenmaker met het appellatief wat oprukt in
oostelijke richting.
-Varianten van het appellatief rade(n)maker en de naam
Rade(n)maker(s) zonder de intervocalische overgang van d > j
komen zelden voor in Noord-Brabant, net als in de rest van het
WBD-gebied.
-Varianten van het appellatief ramaker vinden we evenmin in
Noord-Brabant; zij horen kennelijk thuis in een meer zuidoostelijk
gebied. De familienaam van dat type komt dan ook nauwelijks voor
in Noord-Brabant. 7
3. "Mutsaard" en varianten
Op de Noord-Brabantse namenlijsten (zie boven) komt ook een
aantal familienamen voor die teruggaan op het woord mutsaard, dat
'takkenbos' betekent: Mutsaers (485), Musters (344). Mutsaerds (5)
en Mutsaards (4). Debrabandere (1993) neemt een aantal varianten
van deze naam op in zijn woordenboek. We lezen er dat Mutsaard,
-aert(s), -aerts, -aers en Mutsers verband houden met het
Middelnederlandse mutsaert. Hij verklaart deze namen als bijnamen
voor een houthandelaar of een houtsprokkelaar.
In wat volgt behandel ik onder meer de namen Musters en varianten,
die metathesisvormen (het van plaats verspringen van medeklinkers.'
-ts- > -st-) zijn van het woord mutsaard.
228