VAN DE STREEK - Variaties

hooiwinning' in Zantema 1984 omschreven staat (zie ook blz. 44).
Beide familienamen kenden in '47 samen een kleine 4000 dragers.
Zouden meer mensen zich op grond van dat grote getal afvragen wat
de letterlijke betekenis van het meest bepalende element van elk van
die namen is of komen zulke gedachten eerder op bij veel minder
frequente, als het ware opvallender familienamen als bijvoorbeeld
Gernaat (2 x), Grilk (9 x), Huider (12 x), Poestkoke (1 x), Zetstra (6
x)? Hier kan het woordenboek misschien goede hulp bieden, terwijl
het ook mogelijk is met de talige verklaring bij nader inzien
helemaal naast de historische werkelijkheid te zitten. In elk geval is
het oppervlakkig gezien zo, dat de genoemde vijf namen het
volgende zouden kunnen betekenen, soms zelfs ook genealogisch
aangetoond.
Gernaat
Grilk
Huider
Poestkoke
Zetstra
gernoat
grilk
huider of holder
puoskoken
set
'garnaal, garnalen'
'strandloper'
'hommel'
'spoelkeuken, bijkeuken'
'overzet, veer'
Murd wordt in Friesland niet als familienaam genoteerd in 1947,
maar - uiteraard met weglating van de niet-uitgesproken r - Mud
daarentegen 151 maal, vooral in de gemeenten Leeuwarden en
Smallinger-land (Drachten). Een murd is een 'bunzing', een dier dat
niet alleen negatieve eigenschappen bezat zoals het verspreiden van
een ondraaglijke stank. Slimheid bijvoorbeeld en doorzettingsvermogen
worden er ook mee geassocieerd. In zekere zin snoad
'schrander' als een bunzing hopen we de lezer een impressie
gegeven te hebben van de rijkdom aan "Friezigheden" in het
namenlexicon van deze provincie, nu en dan misschien wat sinnich
'kieskeurig, eigenzinnig' zoals dit dier ook is. Een murd is ook het
zinnebeeld van zaken die met slüch en sliepperich aangeduid zijn en
waarvan de vertaling 'slaperig' luidt... Dat vinden we aan het eind
van deze verkenningstocht niet zo'n probleem, immers na een
rustperiode zal de lezer In toarst hawwe as in murd en waar zou hij
deze toarst 'dorst' beter kunnen lessen dan in de volgende bijdragen
van onze collega-auteurs. 11
107