VAN DE STREEK - Variaties

en meers is daarbij duidelijk het productiefst geweest. Dat is geen
toeval, aangezien het middeleeuwse Vlaanderen veruit het dichtst
bevolkte gebied van de Nederlanden was.
De meers-namen verschijnen dan ook onder een welhaast eindeloze
reeks van varianten, o.m. van der Meerschefn) / Meers(en) /
Mersch(e) /Meirsch(e) /Mesche / Messe(n) /Meets /Meys /Mest /
Mies / Missefn), Vermeers(ch), Vermeirs(ch), Verme(e)sen en
Vermis(sen). Uit beemd ontstonden o.m. va(n) den Beemd /Bemd(t) /
Bempt / Bem(p)den / Benden / Ben(t), van Bemten, (de) Bent en
Debempt. Namen uit made / mede komen voornamelijk in Nederland
voor: van der Made(n), ter Maat, Medema, Miedema. Onder de
schaarse vertegenwoordigers van het naamtype in België - van der
Made / Maeten / Maath / Matt, Vermaat, Vermaete - komt geen
enkele keer de variant mede voor, hoewel deze vorm overvloedig
vertegenwoordigd is in de middeleeuwse toponymie van de West-
Vlaamse polders.
Dat mede in deze toponymische biotoop geen familienamen heeft
opgeleverd, komt volgens Marynissen (2000: 29) doordat de
soortnaam al in onbruik was toen achternamen tot stand kwamen.
Die verklaring kan ik niet bijtreden, want landschapsbenamingen
gaven soms lang nadat ze tot toponiem waren versteend, nog
aanleiding tot woonplaatsnamen, denken we maar aan het nooit als
soortnaam geattesteerde moeraswoord gaver. Zó vroeg is het
appellatieve mede trouwens niet ter ziele gegaan: het wordt blijkens
het Corpus Gysseling nog vermeld op het einde van de 13e eeuw. De
afwezigheid van West-Vlaamse wede-familienamen dient veeleer te
worden toegeschreven aan de topografische positie van de "meden"
in het jonge ontginningslandschap van de kustvlakte. Anders dan de
"meersen" en de "beemden" in het binnenland, vormden de "meden"
geen uitgestrekte, aaneengesloten hooilandcomplexen, maar lagen ze
her en der verspreid over de agrarische ruimte, tussen de bouwlanden
de bospercelen. Ze namen dus geen vaste plaats in op de mentale
landkaart van de boerengemeenschap, en kwamen daardoor niet in
aanmerking als topografisch referentiepunt bij de omschrijving van
iemands woonplaats.
Heel wat veldnamen in Vlaanderen en Nederland bevatten een
bestanddeel briel, broei, bruul, bruil, broil, breul, breugel of brogel.
45