VAN DE STREEK - Variaties

van Scherpenisse: 4
Serooskerke, Tuyl(l) van-: 59
Sluis: 753 (7)
van Sluis: 370 (64)
Terneuzen: 22
Tholen: 513
van Tholen: 72 (1)
Tolen: 77
Vlissingen: 5
van Vlissingen: 58
van Waarde: 180
Wissekerke: 83 (37)
Zierikzee: 23
Interessant zijn de familienamen die samenhangen met de
plaatsnaam Bruinisse, Bru is de plaatselijke uitspraak. Daarvan is in
de achternamen niets terug te vinden. Maar het aantal varianten is
toch groot: Bruinisse, Bruinesse en Bruinessen, met en zonder van,
Breunisse, Breunesse en tenslotte Bruines. De oudste vermelding
van Bruinisse die Van Berkel en Samplonius geven, dateert van
1481: Brunesse. We mogen dus aannemen dat de variant Bruinesse
het dichtst bij deze oudste vermelding staat. Daaraan is aan de ene
kant een slot-/7 toegevoegd: Bruinessen, en van de andere kant de
stomme slot-e weer afgevallen: Bruines. Ook Sint Maartensdijk is
royaal vertegenwoordigd. De plaatselijke uitspraak van de naam is
smurdiek, de familienaam Smeerdijk en van Smeerdijk komt resp.
54, met twee naamdragers in Zeeland, en 28 keer voor.
Een nog niet genoemde eigenaardigheid van het Zeeuws is dat de
korte / meer open wordt uitgesproken en klinkt als de korte e; de
vorm op -nisse zou daarop een reactie kunnen zijn.
Naast de familienaam Middelburg komt ook Middelberg voor. Deze
sluit aan bij een oude vorm: Middelberg uit 1189, die Van Berkel en
Samplonius geven.
Al zijn er in de Zeeuwse familienamen weinig kenmerken terug te
vinden die samenhangen met typisch Zeeuwse klankverschijnselen,
er zijn in woordenschat en spelling, in het grote aantal namen op
-se, in de herkomstnamen en in de archaïsche spellingen zeker
voldoende kenmerken aan te wijzen om van een eigen Zeeuws
karakter te spreken.
217