VAN DE STREEK - Variaties

Siemon Reker
STRUIZENGA, BOYKEMA
EN MEER GRONINGER FAMILIENAMEN
1. Inleiding
GRONINGEN
Bestaat er een lexicon van literaire personages? 0
Het zou niet alleen
voor de fictieve werkelijkheid van de letterkunde maar ook voor de
tastbaarder realiteit van de naamkunde een nuttig instrument zijn.
Immers, in hoeverre wijken verzonnen persoonsnamen af van de
alledaagse, komen ze daarmee overeen of - in het geval van
voornamen - beïnvloeden ze die misschien wel en leven papieren
personages via vernoeming in de werkelijkheid verder? Dat laatste is
geen veronderstelling die gespeend is van elke realiteitszin. In de
topsport bestaan er voorbeelden van en zelfs opvallende voorbeelden
die gekoppeld zijn aan later zélf doorgebroken spelers. De
Nederlandse topschaatser Gianni Romme dankt zijn voornaam aan
de vroegere Italiaanse voetbalster Rivera; de Zwitserse voetballer
Johann Vogel kreeg deze voornaam op basis van de Nederlandse
legende die het nummer 14 op zijn Ajax-shirt droeg en de Zwitserse
toptennisster Martina Hingis werd door haar ouders vernoemd naar
Navratilova. 1
Wanneer zo'n tot Groningen beperkt literair-personagelexicon
gemaakt zou worden, zou in elk geval het werk van toneelauteurs
daarin opgenomen moeten worden en zeker dat van succesvolle veelschrijvers
onder hen en B.H. Broekema voorop. Deze middenstander
uit Warffum was niet alleen slager, hij moet daarnaast inkomsten
gehad hebben uit de minstens veertig en misschien wel vijftig
dialect-stukken voor toneel die hij schreef en die ook in populariteit
in Groningen hun weerga nauwelijks gekend kunnen hebben. We
hebben het over de periode van eind jaren '20 tot begin '40, de
wrede tijd waarin Benjamin Heiman Broekema's leven beëindigd
werd in Auschwitz. Broekema (1904-1942) was rood en jood, ook al
zou men dat laatste op basis van zijn familienaam minder zeggen
dan afgaande op zijn beide voornamen.
111