VAN DE STREEK - Variaties

In andere gevallen kan het beroep in kwestie met een totaal ander
woord aangeduid worden in het dialect. Dat is bijvoorbeeld het geval
bij de kleermaker, die in Limburg sjruur of schreur genoemd wordt
(cf. het Middelnederlandse scroder en het Duitse Schröder) en in de
familienamen Schreurs (1505/1025 Limb./192 Luik) voortleeft (cf.
MARYNISSEN 1994: 16). De eu in Schreurs is het umlautsproduct van
de oo. In de veel minder voorkomende varianten Schreuder (36/2
Limb./13 Luik) en Schreuders (43/12 Limb./lO Luik) is de
oorspronkelijke d tussen de beide klinkers behouden. In de
Limburgse dialecten verdwijnt de d in die positie of wordt ze
vervangen door een j: laai (lade), ri-jen (rijden), loeje (luiden), huuj
(hoeden); ha(a)n (handen), en rön taofel (een ronde tafel), ne vaam
(een vadem, draad), ne zaal (een zadel). De in Peer en omgeving
voorkomende familienaam Schriers (16/16 Limb.) wordt door
Debrabandere (1993: 1264) verklaard als een ander geval van
weglating van zo een -de- in de tweede lettergreep. Hij gaat uit van
de naam Schrieder als oorsprong, die elders als (de) Schreyer
voorkomt en naar het beroep van omroeper of belleman zou
verwijzen. Gezien de zeer lage frequentie van Schrier(s) in Limburg
en het ontbreken van varianten als Schrieder(s) of Schreijer(s), lijkt
het echter waarschijnlijker dat we hier te maken hebben met een
nevenvorm van Schreurs. De geronde eu-klinker is daarin ontrond
(zie beneden onder punt 4) tot een ie. Vermits Peer net aan de
westrand binnen het Limburgse ontrondingsgebied ligt, zou dit
kunnen.
Geen twijfel over de Je-weglating is er in de Limburgse familienaam
Ramaekers (1917/1429 Limb.), waarvan de volle vorm Rademakers
luidt. De varianten Schroeyers en Raeymaekers, met vervanging van
de intervocalische d door een j, komen vooral in Antwerpen en
Vlaams-Brabant voor (MARYNISSEN 1994:9). Weglating van '-dein
de tweede lettergreep is ook de sleutel voor het begrijpen van de
centraal-Limburgse familienaam Remans (474/414 Limb./14 Luik).
Debrabandere (1993: 1168) geeft als mogelijke herkomst de vorm
Redemans, waarbij het Nederduitse Rede voor moeras het
grondwoord zou zijn. Een laatste voorbeeld van een ondoorzichtig
geworden beroepsnaam met een Limburgse variant waarin -deweggevallen
is, vormt de West-Limburgse familienaam Buekers
(244/194 Limb.), die in Herk-de-Stad en omgeving voorkomt.
Debrabandere (1993:134) verklaart deze naam als Beudeker, hetgeen
262