VAN DE STREEK - Variaties

1967: 100 en 110 en Goossens 1978: 229 (noot 45) wijzen ons erop
dat benamingen van het type wagenmaker, rade(n)maker en
stelmaker etc. altijd "alleen maar verschillende namen voor dezelfde
vakman" zijn geweest en dat de verklaring van die benamingen niet
kan "gezocht worden in de oude organisatie van de wagenmakerij",
"de middeleeuwse werkverdeling" waarbij men specialisten zou
hebben gehad voor het maken van b.v. wielen, karbak (benaming
stelmaker) etc. Dat wil echter niet zeggen dat er geen specialist zou
kunnen zijn in b.v. het maken van kar- en wagenwielen, maar de
verklaring voor de benaming rade(n)maker voor 'wagenmaker' moet
men niet zoeken in die veronderstelde oude werkverdeling.
In het lemma wagenmaker (zie WBD II.8, blz. 2693-2694) komen
natuurlijk meer benamingen voor dan alleen maar rade(n)maker. De
benamingen van het type wagenmaker, wagelmaker maar ook
kar(ren)maker, boerenkarrenmaker, kallier, kruiwagenmaker en
domme(n)draaier zijn echter weggelaten op kaart 1, omdat het in dit
artikel gaat om varianten van de benaming rade (n)maker.
Vervolgens moet worden opgemerkt dat volgens het NRF XI
(register) de familienamen Wagemaker, De Wagemaker,
Wagemakers, Wagenmaekers en Wagenmakers wel vaak voorkomen
in Noord-Brabant (de een meer dan de ander) maar dat ze
dialectologisch geen interessante vocaalverschillen vertonen. Het
dialectwoord wagelmaker (interessant door een afwijkend
consonantisme: / in plaats van r) komt niet voor in Noord-Brabant,
maar wel in het oosten van de provincie Vlaams-Brabant (in het
Hagelands en in het Getelands) en een familienaam Wagelmakers
komt noch in Nederland, noch in Vlaanderen voor.
Het dialectwoord kallier komt in het gebied van het WBD wel voor
in het westen van Vlaams-Brabant (in het Pajottenlands), maar niet
in Noord-Brabant; ook een familienaam die daarvan is afgeleid, is
niet te vinden in het NRF XI (register). De familienaam Collier
komt wel voor in Vlaanderen. De woorden kar(ren)maker,
boerenkarrenmaker, kruiwagenmaker en domme(n)draaier die wat
Noord-Brabant betreft in het oosten voorkomen (zie hierboven),
komen eveneens niet in enige vorm als familienaam voor in Noord-
Brabant.
Van het lemma rademaker (de specialist in wielen; zie WBD II.8,
blz. 2694-2695) zijn de benamingen wiel(en)maker en spekensteker
223