VAN DE STREEK - Variaties

heeft de variant Vandenbossche in dit menggebied het overwicht.
Verder oostelijk is de variant met w-vocalisme zo goed als afwezig.
Nog afgezien van de typisch Vlaamse familienaamconstructie Van +
de + plaatsaanduiding' 14
, biedt ook hier het vocalisme van de naam
een indicatie voor de geografische herkomst. Elke West-Vlaming die
zijn dialect beheerst - en de meeste West-Vlamingen horen in deze
categorie thuis - weet dat een West-Vlaams bos een bus is. Van
dezelfde orde is de uitspraak buk voor bok (zie ook de kaart over de
-u- en de -o- in de familienamen De Bock en De Buck in de bijdrage
over Oost-Vlaanderen op blz. 313). In West-Vlaanderen schijnt
bovendien de zunne en niet de zon en op West-Vlaamse wegen rijdt
men over bubbels i.p.v. over bobbels. Het verspreidingsgebied van
deze woorden met u voor korte o is niet steeds exact hetzelfde, maar
omvat grosso modo Frans-Vlaanderen, West-Vlaanderen en vaak
ook westelijk Oost-Vlaanderen. Bus voor bos hoort men
tegenwoordig alleen nog in Frans-Vlaanderen en in West-
Vlaanderen, met uitzondering van de oostrand van de provincie 15
,
maar in vroegere tijden, zo blijkt uit Middelnederlandse teksten,
kwam deze vorm ook in Oost-Vlaanderen voor en zelfs in Holland,
m.n. aan de kust. 16
Op het moment dat de toponymische
familienaam met de plaatsaanduiding bos in het zuiden tot stand
kwam, stond de variant bus in Oost-Vlaanderen misschien al onder
druk van de oostelijke variant met o. Wellicht was hij dan al wat op
de terugweg, maar niettemin toch nog behoorlijk in gebruik. Deze,
hypothetische, benadering zou kunnen verklaren waarom de variant
Vandenbussche in Oost-Vlaanderen weliswaar een relatief hoge
frequentie haalt, maar er niettemin veel zwakker vertegenwoordigd
is dan in West-Vlaanderen.
Een voor West-Vlaamse dialectsprekers interessante naam is ook de
familienaam Vandepitte. Vandepitte is de West-Vlaamse
tegenhanger van het veel ruimer verspreide Vandeputte. Het
vocalisme in deze naam werd al behandeld door A. Marynissen
(1997), maar hij past te goed bij de hierboven behandelde namen om
hem onvermeld te laten. Ook bij deze naam is er namelijk een mooie
correlatie tussen een bepaald dialectkenmerk en het
verspreidingsgebied van de naam. 'Ontronding' van u tot /' is een
kustverschijnsel, dat niet alleen in West-Vlaanderen, maar ook in
Zeeland en in mindere mate in Noord-Holland en Friesland
338