VAN DE STREEK - Variaties

2. Struizinga komt!
Een van zijn latere werken is een klucht voor dame en heer,
Struzengoa komt! Nu munt populair toneelwerk niet uit door
verzorgde titelpagina's en het jaar van verschijnen is daarom
moeilijk achterhaalbaar. 2
Op grond van het catalogusnummer van de
uitgever, J.D. Dijk in Groningen, moeten we ervan uitgaan dat het
om een laat werkje gaat, waarschijnlijk 1939. Struizinga figureert,
anders dan Broekema die 436 vermeldingen kent, niet in het
Groninger deel van het Nederlands Repertorium van Familienamen,
(NRF). Toch maakt het een Groningse, in elk geval Noordelijke
indruk door het staartstuk -enga of -inga, het onderscheid tussen die
twee vormen is niet te halen uit de dialectvariant Struzengoa.
Het stuk behelst de ontmoeting van een oude vrijster, Oajke (Aafke),
en Struzengoa die een vrijgezel op leeftijd is. Het is een korte klucht
en het lachwekkende effect bereikt Broekema - het is door hem niet
uitgevonden en in dit stukje hanteert hij het allerminst voor het eerst
- door de vrouwelijke hoofdpersoon de naam van Struzengoa
regelmatig verkeerd te laten verstaan. De eerste correctie volgt als
Oafke hem in het Nederlands aanspreekt als Struizenga\ Even
verderop noemt zij hem Pluzengoa en als hij haar op het hart
gedrukt heeft, goed te onthouden dat het Struzengoa is, noemt ze
hem in één en dezelfde spreekbeurt "Huzengoa, Pluzengoa,
Tuzengoa.... Och... o ja... Struzengoa" om hem enkele tellen nadien
aan te spreken als Strulengoa.
Het gaat enkele beurtwisselingen goed (Struzengoa's naam wordt
niet genoemd en dus evenmin verhaspeld) en dan slaat het noodlot
weer toe: hij heet eerst Tuzelgoa, Fuzelmoa en dan met een zeer
scheve schaats geheel anders: Struusvogel. Het spel der vergissingen
gaat nog even door en zo heet hij nog eenmaal Struzelengoa om ten
slotte aan het eind amicaal aangesproken te worden als Struus. Het
blijft formeel wel verkeerd, maar dat geldt niet voor hun relatie die
voor elkaar komt, vlak voor het doek valt.
In het Groninger deel van het NRF komen zo'n 450 verschillende
familienamen voor op -enga en -inga, de slotgedeelten die in het
grootste deel van Groningen in de lokale uitspraak samenval
vertonen. 3
Wier enga en Wier inga worden in het Gronings dus
112