VAN DE STREEK - Variaties

Schrijfwijze is één. Uitspraak is twee.
Tijdens de laatste olympische spelen was ik op vakantie in Frankrijk.
Voor de verslaggeving waren we dus op de Franse televisie
aangewezen.
"Le czar Popóv est mort, vive Ie roi Pietèr van de Ogunban" hoorden
we zeggen. En in een interview zei de beminnelijke Pieter tegen de
verslaggever dat die zijn naam perfect uitsprak. Daar maken ze in
andere landen niet zo'n punt van, geloof ik. Zeker niet in Frankrijk.
Ennie Kwiepèr reed er in de Tour de France, Johan Cruyff heet er
Jo-an Krwief en Wim Duisenberg heet Wiem Dusanbèr.
Een Engels popbandje kreeg de naam Piepeliene, maar dat is geloof
ik in Vlaanderen gebeurd. Een Nederlandse radio-omroeper moest
jaren geleden het instrumentale nummer Apache van de Shadows
aankondigen. U weet het misschien nog: de Shadows waren de
gitaar-begeleidingsgroep van Cliff Richard. Maar de omroeper was
daar blijkbaar niet van op de hoogte. Hij zei: "en dan nu Apagge of
Apatsje. Hoe je het uitspreekt weet ik niet, maar we horen het zo,
want de Shadows zingen het."
Wij Nederlanders, die menen dat wij heel goed zijn in vreemde
talen, doen erg ons best de correcte uitspraak te bezigen. Althans bij
ons nieuwsprogramma proberen we dat. Maar binnen zekere
grenzen. En niet altijd consequent, moet ik bekennen.
Neem nou Lech Walesa. Dat spreken we niet uit zoals je het schrijft,
Waleesa, maar we zetten er een n tussen: Walensa. De Polen zeggen
Wawensa. Toch zeggen we hen dat niet na: die uitspraak wijkt naar
onze mening te veel af van het woordbeeld. Plausibel?
Ander voorbeeld: Aung San Su Kyi, de Birmese oppositieleidster.
We zeggen Aung San Soe Tsjie, je schrijft Soe Kjie. Alsof dat niet
afwijkt van het woordbeeld!
Vraag tien mensen om de uitspraak van de naam van de
Joegoslavische president, en je krijgt tien varianten. Kóstunitsja,
Kostünitsja, Kóstunitsja, Kóstunitsa, Kostünitsa, Kostunitsa,
Kóstunika, Kostünika, Kostunika. Met een u dan wel een oe
uitgesproken. Kosjtóenietsa is de juiste uitspraak. Tot op de bodem
uitgezocht en dan nog krijg je een brief van een kijker die denkt het
beter te weten.
60