Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

104 III. Kapitulua: Espazio eta garapenari buruzko ikuskera tradizionalak
zerbitzu profesional eta enpresentzako zerbitzuak). Normalean hiri-tamaina handitu
ahala horrela ere gehitu ohi da ekonomia hauek lortzeko aukera, nahiz eta behin
puntu batera iritsita hiriak hazten jarraituz gero hiritartze-ekonomiak desekonomiak
bilaka daitezkeen (lurzoruaren garestitzea; kongestioa; bizi-kostuak gora egitearen
edota lanesku eskari gehikorraren eragina lan merkatuan, etab.).
Aglomerazio-ekonomien inguruko ikerketa ospetsua Webber-ek (1972)
burututakoa da, ziurgabetasunak aglomerazioarekiko duen eragina aztertzen duena.
Horretarako eskala-ekonomiak izango ditu kontuan eta, Hoover-ek (1937)
proposatutakoaren ildotik, enpresaz barneko eskala ekonomiak eta kanpo ekonomiak
bereiziko ditu. Honako ondorioetara heltzen da:
(i) Ziurgabetasunak enpresa eta lantegiaren tamaina murrizten du, kapitalisten
inbertitzeko gogoa eta galera handiak ekar ditzaketen ekimen arriskutsuetan sartzeko
gogoa murrizten duelako; produkzio eskala txikiago horietan, enpresentzako ez da
erraza izango zerbitzuak internalizatzea eta, beraz, zerbitzu onak dituzten hirietara
jotzen dute, hots, kokatze- eta hiritartze-ekonomia sendoak dituzten horietara.
Bestalde, ziurgabetasuna handitzen da merkatuetatik urruntzen garen heinean, eta
hori saihesteko enpresak merkatuetara hurbiltzen dira. Honek guztiak hiri handietako
aglomerazioa indartzen du.
(ii) Ziurgabetasuna handiagoa izan ohi da enpresa eta industria berrien kasuan,
ondorioz hiri-eremu handietan kokatzera jo ohi dute, hauetan arriskuak minimizatzen
baitira. Jokabide honek kanpo ekonomia eta aglomerazioak gehituarazten ditu,
Richardson-ek (1978, 50) azaltzen duenez: “la localización de las nuevas industrias
en grandes ciudades refuerza la tendencia al crecimiento rápido de éstas. Pero,
además, las grandes áreas urbanas son los centros innovadores más importantes lo
que les ayuda a mantener su ventaja comparativa con respecto a los costes en
relación a otras ciudades de menor tamaño, mientras que las economías de
comunicación atraen a las empresas más innovadoras” 26 .
26 Pred-ek (1977) honakoa adierazten zigun: zentro handienek elkarren artean informazioa bideratzeko
harreman oso garatuak dituztela, ondorioz bai teknologi berriei bai merkatu berriei buruzko ezagutza
askoz azkarrago pasatzen dela euren artean gainerako lurraldeetara baino.