Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

296 VII. Kapitulua: Euskal Herriko garraio-azpiegiturako politika
Testuinguru horretan kokatuko litzateke egun trenbide azpiegituraren arloan
proiektu izarra den “euskal Y” deritzana, euskal hiriburu nagusien konexio azkarraz
gain estatu espainiar eta frantsesekiko eta oro har Europako abiadura handiko
sarearekiko lotura ere ahalbidetuko duena. VIII. Kapituluan sakon helduko diogu
proiektu honi eta bere inguruan gertatzen ari diren gorabeherei.
c) Portuak
Bilbo, Pasaia eta Baiona dira Euskal Herriko merkataritza-portu nagusiak.
Lehen bien kasuan, beren instalazioak petrolio produktuak, merkantzia
orokorrak, ibilgailuak eta altzairugintzako produktuak sartu eta ateratzeko erabiltzen
dira gehien bat. XXI. mendeak dakartzan erronkei aurre hartu nahian eraldaketa
sakonak burutzen ari dira bi portuotan, bai azpiegiturari dagokionez eta baita
kudeaketari dagokionez ere. Instalazioak gehituz eta trafikoak dibertsifikatuz
merkataritza eragiketen balio erantsia gehitzea izango litzateke helburu nagusia.
Bilboko Portuak 28,6 milioi tonako merkantzia-trafikoa izan du 2000. urtean,
estatu espainiarreko rankingean hirugarren postuan kokatzen duena (Algeciras eta
Bartzelonaren atzetik). Pasaiakoak, bere aldetik, 4,6 milioi tona mugitu zituen urte
horretan bertan (urtebete lehenago Estatu espainoleko 27 portu-agintaritzen artean
18. postuan zegoen).
Baionakoa portua, bere aldetik, Euskal Herriko rankingean Pasaiakoaren oso
ondoan kokatuko litzateke (1998an 4,3 milioi tonatako trafikoa izan zuen), eta estatu
frantsesekoan bederatzigarren postuan. Bertotik garraiatutako produktuak nagusiki
artoa, metalgintzakoak, sufrea eta petroliotik eratorritakoak dira.
Merkataritza portu hauetaz gain, badaude portu txikiagoak ere, nagusiki
arrantza portuak direnak nahiz eta aldi berean kiroluntzientzako azpiegitura ere
eskaintzen duten kasu gehienetan. Bizkaia eta Gipuzkoako portuei dagokienez, esan
beharra dago merkataritza portu nagusi biak Estatuko Administrazioaren
eskumenekoak direla, baina aldiz gainerako hauek Eusko Jaurlaritzaren
agintepekoak.