Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

216 V. Kapitulua: Azpiegitura politika eta garapen ekonomikoa
unitateetara ezin bihur daitezkeela (bihurtezintasuna 30 ). Bistan denez, ikuspegi
konbentzionalean eta orobat garraio eta azpiegitura plangintzen arduradunen artean
nagusitzen ari den “kanpo kostuak” kontzeptuak ez du lekurik ekonomia
ekologikoaren planteamenduan.
Mugikortasuna eta irisgarritasunaren arteko desberdintasunak zehaztetik
abiatuta 31 , irisgarritasunaren hobekuntza bi modutara lor daitekeela azpimarratzen
dute:
- bata, tokiak garraio sistemaren efizientzia handiago baten bidez irisgarriagoak
eginez (hortaz, garraio sistema etengabe indartzen aritzea beharrezkoa izango da,
mugikortasun motorizatuaren gehikuntzari bide emanez);
- edo bestea, irisgarritasuna hurbiltasunarekin parekatuz eta beraz, nahi edo
behar bat asetzeko egin beharreko desplazamendua ahalik eta txikiagoa izan dadila
sustatuz. Azken honek, garraioaren ikuskera ekologikoak aurkezten duen aukera,
“hurbiltasuna sortzea 32 ”ri emango dio garrantzia, mugikortasuna eta garraioaren
produkzioa berez positiboak diren balore izateari utzi eta gizakien behar eta nahiak
asetzeko onartu beharreko ordaintzat hartuko lirateke.
Esan gabe doa ekonomiaren globalizazioa justuki kontrako norabidean doan
joera dela, izan ere etengabe ari baita urruntasuna sortzen. Eta zentzu horretan berez
jasangaitza den eredu baten aurrean kokatzen gaituela.
Jasangarritasuna eta ziurtasuna helburu gailen gisa kokatzeak beste garraio
eredu batera eramango gintuzke, harreman ekonomiko eta sozialei dagokienez
30
Martínez Alier-ek (1992) iradokitzen digu ekonomia ekologikoaren funtsetako bat den hau
(bihurtezintasun edo neurtezintasunarena).
31
mugikortasuna: sistema sozioekonomiko jakin batean pertsonek edo merkantziek burutzen dituzten
desplazamenduen kopurua neurtzen dituen aldagai kuantitatiboa; irisgarritasuna: komunitate bateko
kideek euren behar edo nahiak asetzeko bitartekoak dauden tokietarainoko distantzia egiteko duten
erraztasuna adierazten duen aldagai kualitatiboa.
32 Estevan eta Sanz-ek adierazten dutenez, hurbiltasuna sortzea giza-jarduera desberdinen kokapenaz
harago doan kontzeptua da, “Es un concepto también, y sobre todo, aplicable a la organización de la
producción y el consumo, a las formas de satisfacer mil y una necesidades y anhelos individuales y,
en general, a la organización socioeconónica global ” (1996, 44). Hurbilekoa baloratzea, inguru
hurbilean eskura dagoen oro kontu handiz erabiltzea eta urrutirako desplazamenduak soilik hurbileko
balibideen bitartez ase ezin daitezkeen beharrizan eta nahi garrantzitsuak konpontzeko erabiltzearen
norabidean emandako urratsak lagungarri dira hurbiltasun sorrera horretan.