Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

192 V. Kapitulua: Azpiegitura politika eta garapen ekonomikoa
bideratzeaz gain ia beti bere aurrekontuen bidez eginkizun horretan zuzenki parte
hartuz.
Izatez, nahitaezkoa da administrazio publikoko agente desberdinen
partehartzea azpiegitura proiektuen lege- eta finantza-esparruan. Eskuhartze
publikoaren arloak hiru taldetan sailka daitezke:
a) azpiegitura planen lerro nagusiak, honakoei buruz: diseinua, harmonizazioa,
koordinazioa, finantziazioari buruzko filosofia, bideragarritasun- eta ingurumen-
azterketak, etab.;
b) finantza-laguntza, subsidioak, bermeak eta abarri buruzko politikak;
c) jabetza eskubideak, emakidak (kontzesioak), operadoreek bete beharreko
ezaugarriak, lurraren jabetza, etab. (Gómez Uranga eta Etxebarria, 1994, 17-18).
Kontuan izan dezagun azpiegitura proiektuak prestatzea, burutzea eta
ustiatzeak hainbat arrisku dakartzala, partehartzaile desberdinen artean modu
konplexuan banatzen direnak. Horien artean berezko garrantzia hartzen dute arrisku
sozio-politikoek; proiektuaren egingarritasuna kolokan jar lezaketen arazoak saihestu
nahi badira eragindako taldeekin (erabiltzaile potentzialen taldeak, zergapekoak,
ukitutako erregio eta komunitateak) akordio eta konpromiso espezifikoak lortu
beharko dira, eginkizun horretan sektore publikoak partehartzea funtsezkoa izanik,
transakzio- eta bitartekaritza-kostuak 17 minimizatzeko.
Eragin espazialaren aldetik begiratuta ere oso kontuan hartzekoa da
azpiegituren finantziazioaren esparruan gertatzen ari diren aldaketa hauek guztiak.
Kudeaketa edo zerbitzuak errentagarritasun pribatuko irizpideren menpe geratzean
eta parte hartzen duten enpresek epe labur samarretan mozkinak lortzea helburu
17 Kontzeptu hauen inguruan, ikus: Coase (1937), Arrow (1970), Williamson (1975, 1981, 1986),
Pitelis (1993), etab. Kostu horiek honakoekin egongo lirateke erlazionatuak: diseinu eta eraikuntza
faseetan, prestakuntza, planifikazioa, oinarrizko arau juridikoak, azterketa teknikoak eta
aholkularitzak, bideragarritasun-azterketak, adituei kontsultak, herritarrei kontsultak, inpaktuazterketak,
informazio eta publizitatea (inbertitzaileak erakartzeko edota biztanleak eta instituzioak
konbentzitu edo informatzeko); kudeaketa fasean, sarrerak jasotzeko puntuak instalatzeko material
beharrezkoa, operadore pribatuei jarraipen eta kontrola, eta funtzionamendu eta kudeaketarako
beharrezko diren auditoretza-azterketak (Gómez Uranga eta Etxebarria, 1994, 16-17).