Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

380 VIII. Kapitulua: Proiektu adierazgarriak eta Bilbo Metropolitarra
izanagatik datorkion abantaila; eta jarduera ekonomikoaren garapenerako lurzoru
azalera handiak izatea.
Beste hirialde askoren kasuan bezala, honakoan ere administrazio, merkataritza
eta finantza jarduerak dira hiriaren erdialdean kontzentratzen direnak, honen
inguruan etxebizitzak eta bizitegiak dira nagusi eta kanpoalderago aurkitzen dugu
industria gunea.
• Iruñea, Euskal Herriko antzinako hiriburua, beste lurraldeetakoak baino
orekatuagoa den hiri-sarearen buru da Nafarroan.
XX. mendearen lehenengo erdian, biztanle kopurua handituz joan zen,
Nafarroako herrietatik aldegindako jendeak hiribururantz jotzen zuen neurrian. Hala
ere, hiriaren hazkunde nabarmenena 60ko hamarkadatik aurrera izango da, orduan
bizkortuko den industrializazio prozesua dela eta. Hedapen horrek, beste ondorio
batzuen artean, Iruñearen inguruan metropoli baten sorrera eragingo du, Barañain,
Atarrabia, Burlata, Zizur Nagusia eta abar bere baitan bilduko dituena. Iruñea eta
Iruñeko metropolian gauzatzen ari den kontzentrazio horrek zenbait kezka sortu ditu,
probintziaren hiri-sistemaren oreka arriskuan jar baitezake (izan ere, gaur egun,
Nafarroako biztanleriaren % 50etik gora kokatzen baitira eskualde horretan).
Nafarroa eta EAEren banaketa administratiboak, bestalde, Iruñearen zentralitatea
bultzatu du Nafarroan, izan ere berezko joeraz beste euskal lurralde batzuetara jotzen
zuten zenbait herrik eta eskualdek orain Iruñerantz bideratu behar izaten dituzte
euren harremanak hainbat eta hainbat konturen inguruan.
Produkzio sektoreen garrantziari begiratuta Iruñean zerbitzuak dira nagusi,
bereziki merkataritza zerbitzuak eta zerbitzu publikoak (hezkuntza, sanitate eta
administrazio alorretan); indargune nabarienak unibertsitate mailako irakaskuntzan
eta ospitale-zerbitzuetan egonik. Industriaren presentzia ere garrantzitsua da, baina
jarduera hauek hirian bertan baino, kanporagoko auzo eta herrietan aurkitzen ditugu .
• Ipar Euskal Herrian Baionak eta bere metropoliak (Angelu eta Miarritzerekin
eratutako konurbazioa -BAM-) osatzen dute kostaldean zehar hedatzen den hiri-
aglomerazioaren bihotza, hegoaldetik Gipuzkoaraino eta iparraldetik Landesetaraino