Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

V. Kapitulua: Azpiegitura politika eta garapen ekonomikoa 183
Gure partetik, eta atal honi amaiera emateko, planteamendu honen inguruan
sortzen zaizkigun zenbait kezka mahaigaineratu nahi ditugu. Alde batetik, sektore
publikoak azpiegituren ezarrera bere gain hartzen duen neurrian jarduera
pribatuaren kostuen zeharkako “subentzioa” burutzen ari da argi eta garbi.
Zentzu honetan Etxebarriak (1993, 315) bere ikerlanean agertzen zuen burutazio
honekin bat egiten dugu: paradogikoa suertatzen dela enpresa baten mozkinen
eskuraketa erabat pribatua izatea, enpresa hori sektore publikoarengandik makina bat
laguntza jasotzen ari den bitartean, horien artean azpiegitura publikoen eskaintzatik
eratorritakoa 8 .
Bestalde, oso zalantza handia sortzen zaigu azpiegitura politikak bestelako
laguntzarik gabe izan dezakeen eraginkortasunari buruz. Orokorrean onartzen da
azpiegituren ezarrera ez dela garapena bermatzeko baldintza nahikoa; baina, gero,
praktikan ezer gutxi dira gobernuek zuzenki bultzatzen dituzten ekimenak
azpiegituren politikaren osagarri gisa. Enpresa publikoen aukera desagerrarazi
zutenetik politika neurriak produkzio-faktoreentzako (nagusiki kapitalarentzako)
ingurune baldintza egokiak sortzera bideratzen dira (teknologiari dagokionez,
laneskuaren kualifikazioari dagokionez, zerbitzu aurreratuenen eskaintzari
dagokionez, etab.), baina ez dago inolako garantiarik inbertsio pribatuak hartuko
duen jokabideaz. Honelako egoeretan, ez litzateke harritzekoa izango behin
azpiegitura proiektu handiak burutu ondoren horien azpierabilerak gertatzea, behar
besteko kapitala erakartzea lortzen ez delako.
Gainera kontuan izan behar dugu erregioarteko disparekotasunak murrizteko
xedeaz erregio atzeratuagoetan azpiegituretako inbertsioak egiten diren arren askotan
erregio aurreratuenek ere are inbertsio handiagoak jaso ohi dituztela aldi berean;
azken hauen abantaila iraunaraziz. Ez dezagun ahaztu, berebat, erregio periferikoak
zentroarekiko konektatzen duten azpiegiturek norantza biko efektua dutela eta sarri
8 “Resulta paradójico que los beneficios de una empresa sean apropiados de forma exclusivamente
privada cuando la misma recibe una serie de ayudas, subvenciones, créditos a bajo interés; se
beneficia de una serie de desgravaciones fiscales por sus operaciones; se beneficia además de una
oferta de suelo público, de las infraestructuras necesarias para su buen desenvolvimiento industrial y
productivo; y las consecuencias de su actividad productiva, que pueden ser degradantes para el
medio, y los costes derivados de ellas son también financiados por el sector público” (Etxebarria,
1993, 315).