Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

VIII. Kapitulua: Proiektu adierazgarriak eta Bilbo Metropolitarra 413
Gainera AHTa ez da herritarren gehiengoak erabiliko duen garraio modu bat 44 ,
aitzitik ondasun kolektibotzat hartzen direnen banaketan dagoen arrail soziala
handitu araziko luke (Gómez Uranga, Franco eta Etxebarria, 1998, 260). Kontuan
izan behar da, bidenabar, AHT proiektuak baliabide ekonomiko kopuru izugarriak
bereganatuko lituzkeela, beste erabilera batzuen kalterako (esate baterako, trenbide
konbentzionala, lurraldea integratzeko eta egituratzeko funtsezkoa dena; edota izaera
birbanatzaileagoa izan dezaketen beste jarduketa batzuk).
Euskal Yaren kasuan proiektua ezagutzera emateko erabilitako prozedura ezin
txarragoa izan da. Batetik, ez da gizarte mailako eztabaidarik bideratu AHTren
beharraz edo ez. 1989tik beretik proiektuaren inguruan egon den obskurantismo eta
sekretismoak erabat indargabetu dute informazio eta partehartze publikoko prozesua.
MOPTMAk (Espainiako Herrilan Ministerioak) 1994an ateratako ingurumen
eraginaren ebaluaketari buruzko lehen txostenaren inguruan sortutako zenbait
erantzun aipatuko ditugu egoeraren adierazgarri gisa. Trenbide berriaren eragina
nozituko duten udal, erakunde eta elkarteei igorritako txosten honetan hiru trazaketa
aukera planteatzen ziren alternatiba gisa. Zenbait erakunde ekologistek berehala
altxatu zuten euren ahotsa, euren esanetan 45 : alde batetik, kontsulta fasea izan behar
lukeen hau ez zela benetakoa, izan ere proiektua onartutzat ematen baitzen, eta hiru
trazaketa alternatiboak aurkeztuz proiektua bere osotasunean eztabaidatzea saihestu
nahi izan zutela, hau da abiadura handiko trenbidearen beharra bera ez zedila
eztabaidatu; bestalde, txostenean ingurumenak izango duen eragina ia ez zela
aipatzen, eta ondorioz bazirudiela benetako eztabaida gertaraziko lukeen informazioa
emateko baino publizitatea egiteko balio zuela aipatu txostenak.
Bestetik, udal mailatik ere jaurtiki dira kritikak. AHTren moduko azpiegiturak,
interes orokorrekotzat jo eta udalerria gainditzen dutenak, praktikan udalerrien
erabakitze-ahalmena baztertzen dute, hauek izan ditzaketen eredu ekonomiko eta
sozialen gainetik igaroz.
44 Zentzu honetan interesgarria da 1993-2007 epealdirako Azpiegituren Gida-Planean (MOPTMA,
1994, 148) AHT sareari buruz esaten dena: “La red se concibe, por lo tanto, para prestar un servicio
de alta velocidad, competitivo con la aviación y capaz de atender preferentemente las demandas de
viaje por motivo de trabajo y negocios”.
45 Ikus 1994ko azaroaren 16-17ko prentsa.