Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

356 VII. Kapitulua: Euskal Herriko garraio-azpiegiturako politika
Nafarroako autobideen emakiduna Audenasa da, 1984az geroztik kapitala
Nafarroako Foru Erkidegoak eta Enausak –Autobideen Enpresa Estatala, Espainiako
Gobernuaren menpekoa- erdibana duten sozietatea.
Audenasaren jatorria frankismoaren azken garaietan kokatu behar dugu.
Garapen planen babesean sortu zen Nafarroa eta Gipuzkoa arteko autobidea egiteko
asmoa; 1973an Nafarroako Foru Diputazioak obren lehiaketa egin eta eraikuntza eta
ustiapena eratu berria zen Audenasari eman zitzaion. Sozietate honetan Huarte,
Dragados y Construcciones, Banco Central, Banco Hispano Americano, Nafarroako
Aurrezki Kutxak, eta hainbat partikularrek hartzen zuten parte. Lehenengo urteetan
milaka milioiko zorrak izan zituelarik, sektore publikoak bere egin zuen
sozietatearen kapitala, gehi zorra finantzatu (urtean 1.500 milioi jarriz, erdibana),
horrela 1996ean lehen etekinak izan zituen arte. Orduan erabaki zen, hain zuzen ere
1997an, emakidaren luzapena 64 .
Justuki enpresaren saneamendua bukatu ondoren izandako luzapen honek (eta,
jakina, uhin neoliberalaren babesean abiatutako operazioen testuinguruan)
autobidearen pribatizaziorako baldintzak jartzen ari zireneko susmoa zabaldu zuen
gizartean.
Azken aldiko informazio batzuek ere ildo horretatik pentsatzera eraman
gaitzakete. Horrela, 2001eko ekaineko prentsan (adibidez, El Pais, 2001-06-03) jaso
dezakegunez, Espainiako sektore publikoan gertatzen ari diren zenbait mugimenduek
nolabait aditzera emango luketela pribatizazio uhin berri baten aurrean egon
gintezkeela. Izan ere, gobernuak 9 enpresa (horien artean Enausa, autobideen
enpresa estatala) Dirección General de Patrimoniotik SEPIra (Sociedad Estatal de
Participaciones Industriales) traspasatu ditu 65, pribatizazioaren bidean lehen urrats
gisa har daitekeena. Audenasarekin zer gertatuko den ikuskizun dago, beraz.
64 Audenasa eta Nafarroako Gobernuaren arteko akordioa lortu zuten Irurtzun-Tutera autobidearen
bidesariak murrizteko (turismoentzako %25 eta kamioientzako %30eko beherapenak, ohiko bidaiari
izanez gero eta Audenasaren txartela edukita, beste beherapen batzuk gehi ditzaketenez, eta %38 eta
%42raino iritsi zitezkeen murrizketak). Baina kontraprestazio gisa emakida 15 urtez luzatu egin zen ,
2029ko ekainera arte. Kontuan hartzekoa da oraindik beste 19 urte gehiagoz ere luza daitekeela
emakida, ezarritako epe legalak agortzeko (Egin, 97-11-05).
65 2001eko maiatzaren 25ean izandako Ministro Kontseiluaren Erabakiz.