Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

194 V. Kapitulua: Azpiegitura politika eta garapen ekonomikoa
izaera monopolistako praktikarik ere. Testuinguru honetan bai prozesu
desregulatzaileak bai pribatizatzaileak norabide berean joango lirateke, hots,
eskuhartze egoera batetik, eta efizientzia gutxiagokoa, lehia idealeko egoera lortzea,
kutsadura interbentzionistarik gabekoa eta zeinean efizientzia maximoa lor
daitekeen.
Erregulazioari egiten zaizkion erasoek baita pribatizazioaren aldeko
diskurtsoak ortodoxia neoklasikoan aurkitu dute beren euskarri nagusia.
Efizientziaren arabera neurtuz merkatuaren nagusitasuna aldarrikatzen duten ildoei,
sektore publikoaren eskuhartzeak berak ere akatsak izan ditzakeeneko
planteamenduak erantsiko zaizkie, Public Choicen eskolak (Buchanan, 1958;
Tullock, 1965; Buchanan eta Tullock, 1962) planteatutakoari jarraiki (agentzia
publikoetako burokraziaren ordezkariek euren interes propioak gidaturik joka
dezaketela, interes horiek ez daukatelarik zertan kontsumitzaileenekin edota
produzitzaileen efizientziari buruzko helburuekin bat etorri behar). Honek are
zalantzazkoago egingo luke eskuhartze publikoaren aldeko jarrera, izan ere zenbait
baldintzapean merkatuak nahiz estatuak akatsak egin ditzaketenez gero kasuan kasu
ikusi beharko litzateke zeinen bitartez lortzen den efizientzia handiagoa, bata ala
bestearen alde egiteko orduan. Public Choicearen jarraitzaileentzat, lehiak dakartzan
onurak direla-eta, monopolio publikoen desregulazioa eta politika pribatizatzaileak
izango dira bide egokienak.
Ikuspegi liberaletik sektore batzuek merkatuaren akatsak egonik ere lehia
estatuaren eskuhartzerik gabe lor daitekeela defendituko dute. “Jabetza-eskubideen
eskola” deritzonak (Coase, 1937) kanpokotasunen arazoa jabetza-eskubideak
birdefinitzearen bitartez konpontzea proposatzen du, horrela sektore publikoaren
partehartzea beharrezkoa izan ez dadin eta merkatua bera izan dadin esleipen
efizientea bermatuko duena.
Bistan denez, ikuspegi honen arabera jabetza-eskubideen aldaketak eta
Estatuen eskuhartzeen artean ez legoke erlaziorik eta gobernuen eskuhartzea jabetza
pribatua babeste eta zaintze soilera mugatuko litzateke.