Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

52 I. Kapitulua: Espazioaren azterketa kapitalaren internalizazio fase berrian
Horrez gain ekonomia bikoitza bilakatzeko arriskua ere hartu behar da kontuan,
alde batean, toki mailarantz zuzendutako eta gutxiago garatutako sektore endogenoa,
eta bestean, kanpo jabetzaren eskuko sektorea, bere harreman ekonomiko nagusiak
erregiotik kanpo izango lituzkeena.
Ildo beretik, hots, erregioaren bilakaera ekonomikorako potentzialari
dagokionez eta epe luzerako perspektiban, ezin dira gutxietsi litezkeen bestelako
ondorioak: balitekeela kanpotarren eskuko konpainiek zenbait baliabide –
finantzarioak, laneskua, ezagutza– toki-ekonomiatik berengana desbideratzen egotea,
horrek ahalmen endogenoa garatzeko eskasiak ekar dezakeelarik; edo ETNen
jokabide oligopolistikoa bertako enpresa ahulenak itotzen egotea.
Orain arte, batik bat, filialen ezarreraren bidezko jarduketetara mugatu dugu
gure analisia. Dena den, eta esandako gehienak hurrengo kasuetarako baliagarria
izaten jarraitzen badu ere, ETNek azken garaiotan burutu dituzten bestelako
jokabideen inguruan 24 zenbait xehetasun gehitzea egoki iruditu zaigu.
Azken urteotan atzerri kapitalaren jokabidea enpresa berriak sortzera baino,
existitzen diren enpresak bereganatzera zuzendu da, horrela enpresa horren ezagutza,
merkatuak edota komertzializazio zirkuituetaz jabetuz; baliteke ere enpresa erosi eta
handik gutxira enpresa ixtea, horrela bere konpetitzaile zena merkatutik ezabatuz.
Oro har, jokabide honek erregio hartzaileari ekar diezazkiokeen onurak edo
kalteak baloratzeko orduan interesgarria izan daiteke eskuratuak diren bertoko
enpresen ezaugarriei erreparatzea; hots, benetan lehiakorrago bihurtzeko eroslearen
finantza-, teknologia- eta kudeaketa-baliabideen laguntza behar duten enpresak diren
24 Bigarren mundu-gerraz geroztik ETNen jokabidean bi fase bereizi ohi dira: lehenengoan filialen
bidezko internazionalizazioa, geroago kualitatiboki erabat desberdin den beste fase baterantz
abiatzeko, non beste harreman mota batzuen bitartez ere gertatuko den produkzioaren
internazioanlizazio hori, era malguagoan jarduteko aukera berriak sortu baitzaizkie ETNei (bategiteak,
irensketak eta inbertitzailearen helmuga den herrialdean jadanik indarrean dauden enpresen
aktiboen erosketa). Badirudi, hala ere, azkenaldion bat-egiteak eta irensketen ordez enpresen arteko
lankidetza-formula berriak ari direla gauzatzen, enpresen arteko kolaborazio akordioak, normalean
helburu zehatz bati lotuak eta esparru jakin batera mugatuak (adibidez, ikerkuntza, edo banaketa
elkartua, etab.)