Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

V. Kapitulua: Azpiegitura politika eta garapen ekonomikoa 191
kapital pribatuari jarduera horretan partehartzea errentagarri gerta dakion, sarrerek
kostuak konpentsatu beharko dituzte, prezioetan ere islatuko dena.
• Zenbait egoeratan garraio zerbitzuen finantziazio publikoa beharrezkoa
dela onartzen dute pribatizazioaren aldeko sutsuenek ere. Adibidez, beharrizan sozial
nabarmenak daudenean; tarifa jasotzearen kostuak erabiltzaileei ordainarazteagatik
lortutako efizientzia baino handiagoak direnean; zenbait garraiobideen garrantzi
estrategikoa dela-eta pribatizazioa ez-komenigarritzat jotzen denean.
Ez genuke ahaztu nahi, bestalde, sarritan errentagarritasun ekonomikoa eta
soziala bat ez datozela, bereziki duela gutxi onartutako zenbait kostu kontuan izaten
baditugu (poluzioa, kongestioa, zarata) edota gizartearen ongizaterako desiragarri
diren helburu batzuk ere (lurralde- eta gizarte-oreka handiagoa, adibidez).
Gómez Uranga eta Etxebarria-k (1994, 3) diotenez, proiektu bat finantza-
baldintza hobeetan eta kalitate hobeagoaz lortzeari dagokionez “enpresa pribatua ‘per
se’ ez da nahitaez agentzia publiko bat baino hobea. Enpresa baten abantailak
determinatu ditzakeena (pribatua izan zein publikoa izan) honako eginkizunak
burutzeko ahalmena izango da:
*enpresari bere barne kostuak (nagusiki laneskuari buruzkoak) hobetzea
ahalbidetuko dioten konpromiso eta negoziazioak gauzatzeko;
*berrikuntza eta hobekuntza teknologikoak sartzeko;
*hornitzaileekiko abantailazko posizioa lortu eta mantentzeko;
*lurren jabeen tokiko taldeekin negoziatzeko; eta
*izango diren zerbitzuen prezio eta kalitateaz kezkaturik dauden
erabiltzaileekin eta ingurumenaz arduratutako presio taldeekin akordioak lortzeko”.
Dena den, nagusitasun liberaleko testuinguruan bertan ere sektore publikoaren
eskuhartzeak funtsezkoa izaten jarraitzen du garraio-azpiegituren proiektuen
garapenerako. Azpiegitura nagusien diseinu eta planifikazio orokorretan ez ezik
finantziazio arloan ere eskuhartzen du, finantziazio modu desberdin eta konplexuak