26.08.2013 Views

Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VIII. Kapitulua: Proiektu adierazgarriak <strong>eta</strong> Bilbo Metropolitarra 373<br />

2.- EUSKAL HERRIKO HIRI-SISTEMA 2<br />

2.1.- Hurbilk<strong>eta</strong> historikoa<br />

Euskal Herriko hiritartze prozesua, Europako beste eskualde batzuekin<br />

alderatuz gero, berandu hasi zen. Behe Erdi Aroan, XII <strong>eta</strong> XIV. mende<strong>eta</strong>n koka<br />

dezakegu euskal hiribilduen eratze prozesuaren hasiera, arrazoi politiko-militarrak<br />

(erregeek <strong>lurralde</strong>aren gaineko kontrola bermatu nahia) <strong>eta</strong> ekonomiko-komertzialek<br />

(hazkunde demografikoa <strong>eta</strong> landa eremu<strong>eta</strong>ko lanesku soberakina; merkatu<br />

egonkorrak sortu beharra) bultzaturik. Funtzio militarrak (hiria bera babestea edota<br />

<strong>lurralde</strong>a babestea) edota funtzio komertzialak (merkatuak) ziren, beraz, nagusi<br />

orduko hiri<strong>eta</strong>n. Hiribildu horiek izango dira XIX. mendeko hiritartze prozesuaren<br />

oinarri <strong>eta</strong>, halaber, egungo hiri-sistemaren zutabe inportanteenak.<br />

XIX. mendera arte, krisi ekonomiko <strong>eta</strong> izurriteen eraginez, hiriek ez zuten<br />

hazkunde nabarmenik izan. Handik aurrera, ordea, orduan abiatuko <strong>eta</strong><br />

pixkanaka aurrera egiten <strong>eta</strong> finkatzen joango den industrializazio prozesuaren<br />

eskutik, hasiko dira hiriak hazten, erritmo motelagoan hasieran <strong>eta</strong> bizikiago<br />

aurrerago, batez ere XX. mendearen bigarren erdialdetik aurrera.<br />

Azken epealdi horr<strong>eta</strong>n, industri <strong>eta</strong> ekonomi garapenak berekin dakarren<br />

biztanleriaren hazkundea <strong>eta</strong> haren kontzentraziorako joerak areagotu egingo dira.<br />

Bultzada hori nabariagoa da Araba <strong>eta</strong> Nafarroaren kasuan, herrialde hauen<br />

industrializazio, hazkunde demografiko <strong>eta</strong>, hortaz, hiri-kontzentrazioko prozesuak<br />

2 VIII. Kapituluko bigarren atal hon<strong>eta</strong>n Euskal Herriko hiri-sistemari buruzko ikuspegi orokorra<br />

eskaini nahi dugu, nahiko modu arinean jorratuta, hots, zehaztasun gehiegirik gabe; izan ere helburua<br />

ez baita hiri-sistema osoaren <strong>eta</strong> bere osagai desberdin guztien deskribapen <strong>eta</strong> azterk<strong>eta</strong> sakona<br />

egitea, baizik <strong>eta</strong> Bilbok honen baitan duen garrantzia hobeto kokatu ahal izateko zenbait ezaugarri<br />

orokor gogora ekartzea. Errealitate hau bertatik bertara ezagutzeak ematen digun oinarrizko<br />

abiapuntua honakoekin osatu dugu: Lur entziklopedia (1997) -bereziki bilakaera historiko <strong>eta</strong> iragan<br />

hurbileko joera nagusi<strong>eta</strong>z-; EUSTATen, Nafarroako Estatistika Institutuaren <strong>eta</strong> INSEEren<br />

webguneak (hurrenez hurren, Euskal Autonomia Erkidegoko, Nafarroako Foru Erkidegoko <strong>eta</strong> Ipar<br />

Euskal Herriko datu berrienak jasotzeko).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!