26.08.2013 Views

Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

Garraio- azpiegiturako politikak eta lurralde eredua - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

290 VII. Kapitulua: Euskal Herriko garraio-<strong>azpiegiturako</strong> politika<br />

Hala da, bai, komunikabide nagusienen garapenak <strong>eta</strong> kontrolak mende<br />

luze<strong>eta</strong>n zehar merkataritza-jarduerarekin <strong>eta</strong> meatzaritzako,<br />

manufakturgintzako, nekazaritzako edota abeltzantzako produkzioaren<br />

esportazio <strong>eta</strong> inportazioen kontrolarekin izan dute zerikusia. Horrela, esate<br />

baterako, Bilboko portura lehorrez iristeko bidea funtsezkoa izan da hiriaren garapen<br />

<strong>eta</strong> goraldi ekonomikoarentzat. Denboraren poderioz Bilbo beste portuekiko<br />

(Bermeo, Lekeitio, Castro,...) posizio hegemonikoa lortuz joango da, ohizko irteera<br />

bilakatuz bai bertoko produktuentzat, bereziki burdin-mearentzat, baita Gaztelako<br />

mes<strong>eta</strong>ko parte handi bateko esportazioentzat (artilea) –<strong>eta</strong> inportazioentzat– edota<br />

Ebroko goi bailarakoentzat. XIX mendean Britainiako zein Asturiaseko ikatzaren<br />

sarrerarako <strong>eta</strong> Bizkaiko hastapeneko siderurgiako produktuen irteerarako leku<br />

bihurtzen da. Hitz batez, portura lehorrez iristeko bidea, bai errepidez baita<br />

beranduago trenbidez ere, estrategikoa izango da Bilborentzat. Beste erregio <strong>eta</strong><br />

eskualdeek haren portuarekiko sarbide zuzen <strong>eta</strong> azkarra zuten neurrian ere atera<br />

ahal izango zioten onurarik.<br />

Hortaz, merkataritza-harremanak izan dira une historiko jakin batean garraioko<br />

azpiegituren garapena, <strong>eta</strong> errepideen <strong>eta</strong> trenbideen hedapena edota portuen<br />

zabaltzea bultzatu dutenak. Geure garaira arte irauten <strong>eta</strong> luzatzen den bultzada<br />

horrek indar berria hartu zuen herrialdearen industrializazioaren eskutik XIX.<br />

mendearen bukaera aldera, Britainia Handiarekin <strong>eta</strong> Europako enparauarekin euskal<br />

portuen bidezko elkartrukeek hartu zuten garrantziarengatik, <strong>eta</strong> merkatu<br />

espainiarraren barne, nagusiki Bilbo <strong>eta</strong> bere ingurunea industri <strong>eta</strong> finantza-zentro<br />

gisa sendotzeagatik. Garapen ekonomikoa herrialde osoan zehar zabalduz doan<br />

neurrian, azpiegitura sareak aldak<strong>eta</strong> esanguratsuak izango ditu: sendoagoa <strong>eta</strong><br />

dentsoagoa bilakatuko da, portuek <strong>eta</strong> aireportuek ere beren garrantzia areagotuko<br />

dute, errepidea gailenduko zaio trenbideari <strong>eta</strong> bide sarea euskal geografiako<br />

azkeneko txokoraino ere iritsiko da 1.<br />

Bestalde, euskal azpiegitura sarearen konfigurazioa modu esanguratsuan<br />

baldintzatu duen faktore bat bi estatuen artean dagoen muga da, herrialdea<br />

1 <strong>Garraio</strong>ak Euskal Herrian izan duen bilakabide historikoaz ikus, adibidez, Lur Entziklopedia (1997).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!