ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 102
102 ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ
χωρών. Τον τελευταίο καιρό βιώνουμε ένα καθαρό deleveraging, μια έντονη,
«αποδανειοποίηση» της διεθνούς οικονομίας. Σπάει για τα καλά η πιστωτική
φούσκα. Αν ο σπινθήρας δόθηκε από την στεγαστική αγορά και τις φοβερές
υπερβολές της, τώρα περνάμε στο ψητό. Η ιστορία των «τραπεζών στο χείλος
του γκρεμού», έχει γίνει ιστορία «χωρών στο χείλος του γκρεμού». Η μια μετά
την άλλη χώρες προηγουμένως πλημμυρισμένες με συνάλλαγμα, βλέπουν τους
διαχειριστές των κεφαλαίων «αντισταθμιζόμενου ρίσκου» 7 (hedge funds) να
πουλάνε απότομα (fire sales) τα χαρτιά των αναδυομένων που αγόρασαν οι
ίδιοι με δανεικά και «yen carry trade», και γυρνάνε τα δανεικά προχωρώντας
σε «αποδανειοποίηση». Οι δε επενδυτές που τους είχαν εμπιστευθεί για υψηλές
αποδόσεις στις αγορές αυτές, έχουν ήδη αποσύρει μόνο μέσα στον Σεπτέμβριο
43 δις $, ενώ το ποσό αυτό αναμένεται να έχει εκτιναχθεί σε τριψήφιο
νούμερο μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου. Το πανηγύρι να παίρνουν 10, να δανείζονται
άλλα 100 φτηνά (π.χ. γιεν), και να τα στέλνουν στις αναδυόμενες για μεγάλα
κέρδη τελείωσε άδοξα. Η πλημμυρίδα των πιστώσεων φούσκωσε και τις
προσδοκίες για τις επιδόσεις των χωρών αυτών που τώρα εμφανίζουν διορθώσεις
και χρεοκοπίες. Τώρα το ξεφούσκωμα της πιστωτικής φούσκας αγκαλιάζει
τους πάντες. Το λέμε αυτό γιατί υπήρχε η θεωρία του decoupling, δηλαδή ότι
ακόμη κι αν έχουμε κάποια σκασίματα φούσκας επιμέρους αγορών στις ανεπτυγμένες
χώρες, αυτά δεν θα αγγίξουν τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Δυστυχώς,
ούτε αυτό ισχύει. Χώρες της Ν.Α. Ασίας, και ιδίως της Βαλτικής και
της Ανατολής Ευρώπης αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρότητα προβλήματα cash
flow, με αποτέλεσμα ο φαύλος κύκλος από τις υποχρεώσεις τους που καταπίπτουν
σαν τα πέπλα της Σαλώμης, να επιστρέφει πίσω και να περιλαμβάνει και
τις ανεπτυγμένες.
Έτσι λοιπόν, άνθρακας και ο θησαυρός των «αναδυομένων οικονομιών»;
Τον τελευταίο καιρό εντείνονται οι ανησυχίες για τις δευτερογενείς ντόμινοεπιπτώσεις
που μπορεί να έχει μια πιθανή χρεοκοπία των οικονομιών των χωρών
της Ανατ. Ευρώπης κυρίως, στον ανεπτυγμένο κόσμο. Η ανησυχία είναι
ότι η χρεοκοπία της μικρής Ισλανδίας δείχνει τον δρόμο…και ότι ακολουθούν
χώρες όπως η Ουγγαρία, ή οι βαλκανικές Ρουμανία και Βουλγαρία, αλλά και
άλλες παραδίπλα όπως η Τουρκία, η Ουκρανία και οι χώρες της Βαλτικής.
Τι έγινε στην Ισλανδία που μπορεί (;) να συμβεί και αλλού; Η κυβέρνηση
της χώρας εκεί λειτούργησε ως κεφάλαιο αντισταθμιζόμενου κινδύνου (hedge
7 Για μια ακριβή έννοια των επενδυτών «κεφαλαίων αντισταθμιζόμενου ρίσκου»
και τη διαφορά της λειτουργίας των επενδυτικών αυτών κεφαλαίων από τους παραδοσιακούς
«εμπόρους τίτλων» (όπως οι τράπεζες), βλέπε τη συνέντευξη του Γ. Μουταφίδη
στην Κ.Ε. 9/12/04 http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=%CC%EF%F5%F4%
E1%F6%DF%E4%E7%F2&a=&id=75871084