ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef03:kef03 06/03/2009 13:59 Page 247
ΕΥΡΩΠΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ 247
υποδομής συνολικά, την οποία χαρακτηρίζει ο ρόλος των πελατειακών σχέσεων
στη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής, οδήγησε σε φτωχά αποτελέσματα
πολιτικής. 10
Εν μέσω του μη ευνοκού πολιτικού κλίματος των αρχών της δεκαετίας του
1990, το οποίο συνόδευε η επιδείνωση της μακρο-οικονομικής κατάστασης της
χώρας και η έντονη πίεση για ανταπόκριση στα κριτήρια του Μάαστριχτ προκειμένου
να μπορέσει η χώρα να μετάσχει στην επικείμενη ΟΝΕ, φάνηκε να
κερδίζει έδαφος στον δημόσιο διάλογο αναφορικά με την εσωτερική πολιτική
ένας εντεινόμενος προβληματισμός αναφορικά με τη σημασία της επιτάχυνσης
του ρυθμού ανάπτυξης προκειμένου να προλάβει η χώρα τα άλλα κράτη-μέλη.
Η τάση αυτή υποστηρίχτηκε από επιχειρήματα για τη γενικώς κακή κατάσταση
σχεδόν κάθε τομέα της υλικής υποδομής της χώρας, καθώς και από αναφορές
στο τι είχαν ήδη κάνει ή έκαναν άλλες συγκρίσιμες χώρες Συνοχής, κυρίως δε η
Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Υπήρχε πράγματι μια διαδεδομένη αντίληψη ότι
οι πόροι του πρώτου ΚΠΣ, καθώς είχαν διατεθεί σε αρκετά μικρής κλίμακας
περιφερειακά έργα σε όλη τη χώρα είχαν πολύ μικρότερο αντίκτυπο από εκείνον
που θα είχαν εάν είχαν επικεντρωθεί σε μεγάλης κλίμακας έργα υποδομής.
Πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί ότι τα επιχειρήματα αυτού του διαλόγου στηρίζονταν
μάλλον σε κοινή γνώση παρά σε απόψεις ειδικών. Σε κάθε περίπτωση, με
τον τρόπο αυτό η πολιτική Συνοχής αποτελούσε σημαντικό θέμα στην εσωτερική
δημόσια συζήτηση και στον πολιτικό διάλογο κατά την δεκαετία του 1980
και τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Συγκεκριμένα, στην καρδιά του διαλόγου
βρίσκονταν τα θέματα του συμμετοχικού και δημοκρατικού προγραμματισμού
που είχαν αρχικά εισαχθεί από τις πρώτες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ σε αντιδιαστολή
υποτίθεται με τις αρχές αποτελεσματικότητας και διαφάνειας στη
χρήση των πόρων. Σ’ αυτό το πλαίσιο, το βασικό επιχείρημα της κριτικής της
τότε αντιπολίτευσης της ΝΔ ήταν ότι το ουσιαστικό αποτέλεσμα της διαδικασίας
δημοκρατικού προγραμματισμού ήταν η διασπορά των πόρων της ΕΕ σε
μικρής κυρίως κλίμακας έργα με βασικό σκοπό την ικανοποίηση πελατειακών
δικτύων σε τοπικό επίπεδο, πράγμα που απέβαινε σε βάρος της αποτελεσματικότητας
και διαφάνειας στη διαχείριση των πόρων. Μ’ αυτόν τον τρόπο,
ωστόσο, το θέμα της ανάπτυξης των υποδομών σαν βασική προπόθεση για την
ανάπτυξη των άλλων τομέων της οικονομίας και κοινωνίας ήρθε στην επιφάνεια
και επηρέασε το σχεδιασμό του δεύτερου και του τρίτου ΚΠΣ από τις κυβερνήσεις
του ΠΑΣΟΚ την δεκαετία του 1990.
Πράγματι, παρότι η ανάπτυξη της βασικής υποδομής, παράλληλα με τους
ανθρώπινους πόρους και το παραγωγικό περιβάλλον, αποτελούν κοινό χαρακτηριστικό
των τομεακών/ εθνικών συνιστωσών/προγραμμάτων και των τριών
10 οπ.π.