ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 103
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 103
fund), αφού δανείστηκε μαζικά σε συνάλλαγμα στις διεθνείς αγορές και μετά
δάνεισε με 15-16% (!) τους πολίτες της χώρας ενισχύοντας τεχνητά τη δαπάνη
της οικονομίας. Η τελευταία έστειλε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
(εμπορικό συν μεταβιβάσεις) στο -15% του ΑΕΠ. Όταν οι επενδυτές άρχισαν
να αποσύρουν τα λεφτά τους πίσω για πιο ασφαλή λιμάνια, η κυβέρνηση έμεινε
από συνάλλαγμα. Το πρόβλημα με την ιδιαίτερη, είναι αλήθεια, χώρα αυτή είναι
ότι διαθέτει μια εξαιρετικά ρηχή εγχώρια οικονομική βάση, αφού 70% του
εισοδήματος τροφοδοτείται από την αλιευτική οικονομία και δεν υπάρχει επομένως
ευρύτερη εγχώρια οικονομική δραστηριότητα να «απορροφήσει» το συναλλαγματικό
πρόβλημα του εξωτερικού τομέα της οικονομίας. Στο πλαίσιο
αυτό η οικονομία δέχθηκε πρόσφατα διετή ένεση $ 2.1 δις. από το ΔΝΤ ($833
εκατ. άμεσα) για να ανταπεξέλθει στις διεθνείς υποχρεώσεις της, αφού δεν
διαθέτει συναλλαγματικά διαθέσιμα, και σήκωσε 6% επάνω, στο 18% τα επιτόκια
της Κρόνα ώστε να προσελκύσει κάποια κεφάλαια και να περιορίσει τον
πληθωρισμό που έφτασε στο 20% (!). Αυτό φυσικά θα τσακίσει την εσωτερική
ζήτηση και η «λιτότητα» θα είναι βαριά και μακρόχρονη.
Η κατάσταση των υπολοίπων χωρών δεν είναι προς το παρόν και τόσο
απελπιστική, όμως παραμένει κρίσιμη για κάποιες από αυτές. Η Ουκρανία είναι
η χώρα με τη χαμηλότερη πιστοληπτική ικανότητα, αφού το «κόστος των
δανείων μεταπώλησης» (credit default swaps), δηλαδή το κόστος προστασίας
των bondholders είναι ψηλά. Αντιμετωπίζει επίσης μεγάλο πρόβλημα στο εξωτερικό
ισοζύγιο (έπεσε η διεθνής ζήτηση για τις εξαγωγές της) και το ΔΝΤ
αποφάσισε την προηγούμενη εβδομάδα να της δώσει $ 16.5 δις για να καλύψει
τις διεθνείς υποχρεώσεις της.
$ 26.5 δις. είναι περίπου το δάνειο που έλαβε η Ουγγαρία συνολικά από
ΔΝΤ (17.1), ΕΕ (8.1), Παγκόσμια Τράπεζα (1.3) για να αντιμετωπίσει κυρίως
το πρόβλημα έλλειψης ρευστότητας που παρουσιάζουν κυρίως οι ξένες τράπεζες
(80% της συνολικής εγχώριας τραπεζικής αγοράς). Η οικονομία πάντως
βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση αφού το εξωτερικό έλλειμμα είναι 5-6% του
ΑΕΠ και, σύμφωνα με τις δηλώσεις του κεντρικού τραπεζίτη, τα συναλλαγματικά
διαθέσιμα είναι γύρω στα $17 δις. Το πρόβλημα εντοπίζεται περισσότερο
σε εκείνες τις ομάδες του πληθυσμού που έλαβαν στεγαστικό δάνειο σε συνάλλαγμα,
και τώρα, μετά την αποχώρηση των κεφαλαίων, πρέπει να πληρώσουν
εξαιρετικά υψηλό κόστος εξυπηρέτησης, και μάλιστα σε γερμανικές, αυστριακές
και ιταλικές τράπεζες που δάνεισαν σε ευρώ και ελβετικά φράγκα τους
Ούγγρους.
Από τις χώρες της Βαλτικής με τα παραδοσιακά υψηλά εξωτερικά ελλείμματα,
η Λετονία φαίνεται να αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το ΑΕΠ
αναμένεται να συρρικνωθεί κατά -5%, ενώ οι δύο νορβηγικές τράπεζες που
κυριαρχούν στο τραπεζικό σύστημα της χώρας μπορεί να κινδυνέψουν να