ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef01:kef01 06/03/2009 13:58 Page 117
5
Ο «μαύρος κύκνος» και η μεταρρύθμιση της διεθνούς
χρηματοπιστωτικής εποπτείας
Γιάννης Β. Αυγερινός*
Εισαγωγή
Πριν την ανακάλυψη της Αυστραλίας, όλοι πίστευαν ότι οι κύκνοι είναι λευκοί,
μία πίστη η οποία επιβεβαιωνόταν πλήρως από την έως τότε εμπειρική
απόδειξη του λεγόμενου «παλαιού κόσμου». Η ανακάλυψη του πρώτου μαύρου
κύκνου, πέρα από έκπληξη για ορισμένους ορνιθολόγους, αποτέλεσε και μια
απεικόνιση των ορίων της μάθησης από παρατηρήσεις ή από την εμπειρία αλλά
και της αδυναμίας της ίδιας της γνώσης μας. Στο βιβλίο του «Μαύρος Κύκνος»,
1 ο Nassim Taleb παρομοιάζει το μαύρο κύκνο με ένα γεγονός το οποίο
ενέχει τρία χαρακτηριστικά: πρώτον, είναι απρόβλεπτο, δηλαδή βρίσκεται έξω
από τη σφαίρα του αναμενόμενου διότι τίποτα στο παρελθόν δε μπορεί να οδηγήσει
στην πιθανολόγησή του. Δεύτερον, προκαλεί τεράστιο αντίκτυπο στο κοινωνικό
σύνολο, και τρίτον, παρά του απροσδόκητου χαρακτήρα του, έχει μία
ετεροχρονισμένη προβλεψιμότητα, δηλαδή η ανθρώπινη φύση έχει μία τάση να
εξηγεί την εμφάνισή του, μετά όμως από αυτή.
H πρόσφατη διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση εμπίπτει στο παράδειγμα του
«μαύρου κύκνου» - ένα ιδιαίτερο συμβάν που δεν μπορεί να εξηγηθεί βάσει
* Ο συγγραφέας επιθυμεί να ευχαριστήσει τον Σπύρο Τραυλό για τις πολύ χρήσιμες
παρατηρήσεις του.
1 N. N. Taleb, Black Swan: The impact of the highly improbable, Allen Lane, London,
2007.