ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 415
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ 415
νία –η οποία αντικειμενικά αποτελεί μια χώρα μεσαίων δυνατοτήτων– κατάφερε
να παίξει σημαντικότατο ρόλο στην αναπροσαρμογή και ενίσχυση της μεσογειακής
πολιτικής της ΕΕ. 39 Η αύξηση της επιρροής της Ισπανίας μπορεί να
αποδοθεί στη μακρά περίοδο εσωτερικής πολιτικής σταθερότητας υπό την ηγεσία
του Σοσιαλιστικού Κόμματος, στην επιτυχή οικονομική ανάπτυξη, στην υιοθέτηση
μιας περισσότερο ενεργητικής πολιτικής στη Μεσόγειο και στην ύπαρξη
μιας ευρείας εσωτερικής συνείδησης για το πολιτικό μέλλον της Ευρώπης. Αντίστοιχα,
μετά από μια περίοδο σημαντικού εκσυγχρονισμού της ελληνικής οικονομίας,
στη διάρκεια της οποίας η χώρα μετασχηματίσθηκε σε μέλος της Ευρωζώνης,
η εξωτερική πολιτική άρχισε να φαίνεται ότι μπορεί να κερδίσει το στοίχημα
του εκσυγχρονισμού και της μεταμόρφωσης από «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης,
σε ισότιμο εταίρο στις συζητήσεις για το μέλλον της ΕΕ και σε παράγοντα
σταθερότητας στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο. Με καθυστέρηση
περίπου μίας δεκαετίας, από την κρίση που προκάλεσε η υπόθεση Οτσαλάν
το Φεβρουάριο του 1999 (βλάπτοντας σημαντικά την φιλοαραβική εικόνα
της χώρας), μέχρι το Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ στην Κοπεγχάγη το Δεκέμβριο
του 2002, η ελληνική εξωτερική πολιτική γνώρισε τη δική της επανάσταση. 40 Η
αλλαγή αυτή αποτυπώθηκε στην ιδιαίτερα εποικοδομητική Ελληνική Προεδρία
του Συμβουλίου της ΕΕ, 41 κατά τη διάρκεια της οποίας, εκτός του ότι οριστικοποιήθηκε
και η διεύρυνση και κατέστησε λειτουργική την Ευρωπακή Πολιτική
Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΠΑΑ), ανέδειξε και καίρια θέματα των περιφερειακών
σχέσεών της και διαχειρίστηκε επιδέξια την κρίση στο Ιράκ, ενισχύοντας
σημαντικά την προβολή της χώρας στους ευρωπαίους και μεσογειακούς εταίρους.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι σε μια περίοδο ιδιαιτέρως δύσκολη, κυρίως λόγω
του πολέμου στο Ιράκ και της συνολικής επιδείνωσης της κατάστασης στη Μέση
Ανατολή, η Ελληνική Προεδρία στα θέματα της ΕΠΑΑ –που διήρκεσε ένα
12μηνο, λόγω της αποχής της Δανίας από αυτό το πεδίο– έθεσε ουσιαστικούς
στόχους για την αναβάθμιση της συνεργασίας στη Μεσόγειο. 42
39 H γεωγραφική εγγύτητα της Ισπανίας και η συνεχής προσπάθεια να αναμειχθεί
στις περιφερειακές πολιτικές της Μεσογείου έκαναν τη χώρα να προβάλλεται ως τον
απαραίτητο συνδετικό κρίκο μεταξύ του Βορρά και του Νότου, ως ένα «μπαλκόνι της
ΕΟΚ» από το οποίο η Ευρώπη θα μπορούσε να παρατηρεί τον αραβικό κόσμο.
40 Δ. Καιρίδης, «Η Εξωτερική Πολιτική του Εκσυγχρονισμού», στο Τσάκωνας
(επιμ.), οπ.π., 2003, σελ. 298.
41 Γιώργος Παγουλάτος και Σπύρος Μπλαβούκος, Η Τελευταία Ελληνική Προεδρία.
Η Ελλάδα στην Ευρωπακή Ολοκλήρωση και οι Τέσσερις Ελληνικές Προεδρίες της ΕΕ,
εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα, 2004.
42 Η ελληνική πρωτοβουλία για την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος και τη θεσμοθέτηση
του πολιτικού διαλόγου σε θέματα ασφάλειας και άμυνας ήταν επιτακτική από