ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef00:kef00 06/03/2009 13:58 Page 14
14 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ
ραγωγικού συστήματος, από την κλιματική αλλαγή στις προποθέσεις της
«πράσινης» ανάπτυξης και στις πολιτικές συνοχής, από τις επιταγές της παγκοσμιοποίησης
στις πολιτικές αλλαγής στη δημόσια σφαίρα και τέλος, από την
αναθεώρηση της εξωτερικής πολιτικής και της εθνικής ασφάλειας στη στρατηγική
αναβάθμιση του ελληνικού παράγοντα στο διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον
– ώστε να αποκτήσει η μελέτη το πρίσμα μιας συνολικής παρέμβασης.
Οι προτάσεις πολιτικής που καταγράφονται στον ανά χείρας τόμο δεν είναι εύκολες,
ούτε, σε πολλές περιπτώσεις, ευχάριστες. Αντανακλούν όμως τις ανεπάρκειες
της σύγχρονης Ελλάδας και καταδεικνύουν μερικές από τις προοδευτικές
επιλογές για να ανταποκριθούμε (καλύτερα) στις απαιτήσεις του αύριο,
ως χώρα, ως κοινωνία και ως πολίτες.
Ελληνική οικονομία: προβλήματα και προσαρμογή
Μετά από μια μακρά περίοδο συνεχούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας,
η αποτυχία της αγοράς ξεπέρασε τα όρια της στεγαστικής πίστης στις
ΗΠΑ, επεκτεινόμενη στο σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος δημιουργώντας
τις συνθήκες μιας γενικευμένης οικονομικής ύφεσης σε παγκόσμια κλίμακα.
Έχοντας εισέλθει πρώτες σε τροχιά ύφεσης, οι κυβερνήσεις των αναπτυγμένων
οικονομιών έχουν ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες ισχυρής αντίδρασης,
ενώ οι οικονομίες των ασθενέστερων χωρών, όπως η Ελλάδα, πιέζονται ακόμη
περισσότερο. Αν και το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν φαίνεται ιδιαίτερα
εκτεθειμένο στην παρούσα κρίση, εντούτοις, η ελληνική οικονομία
απειλείται περισσότερο σε σύγκριση με άλλες χώρες λόγω των διαρθρωτικών
προβλημάτων τα οποία τείνουν να επιδεινώνονται. Μακροχρόνιες υστερήσεις,
στις αγορές αγαθών, υπηρεσιών και εργασίας και στην οργάνωση του δημόσιου
τομέα μειώνουν την ικανότητα αντίδρασης, ενώ οι κατασκευαστικές δραστηριότητες
και ο τουρισμός είναι τομείς εξαιρετικά ευπρόσβλητοι στη διεθνή
οικονομική αναταραχή και στην ύφεση. 7
7 Η φυγή ξένων κεφαλαίων από το χρηματιστήριο προκαλείται από το διεθνές
κλίμα κι όχι από κάποια αρνητική επίδοση των ελληνικών επιχειρήσεων, Στον τομέα
των εξαγωγών, εάν η διεθνής κρίση χειροτερέψει, τότε ο ρυθμός αύξησης δεν θα παραμείνει
τόσο υψηλός, παρά την υποτίμηση του ευρώ. Σημαντική επιφύλαξη εδράζεται
στον τομέα των υπηρεσιών. Η εισροή κεφαλαίων για αγορά ακινήτων έχει μειωθεί περίπου
στο μισό, εξαιτίας της στασιμότητας των εισοδημάτων των αλλοδαπών, που τα
προηγούμενα χρόνια προχώρησαν σε εκτεταμένες αγορές στην κτηματαγορά, με αποτέλεσμα
η διάχυση της δαπάνης αυτής να επεκτείνεται στην υπόλοιπη οικονομία και να
ενισχύει την απασχόληση, τα εισοδήματα, την κατανάλωση (και την παραοικονομία).