ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 441
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 441
Σε αυτή την κατεύθυνση θα ήταν σκόπιμη η σύσταση ενός επιτελικού οργάνου
(θα μπορούσε ενδεικτικά να λάβει την ονομασία: Συμβούλιο Εθνικής
Ασφάλειας 23 ), το οποίο θα είναι ικανό να θέτει και να σχεδιάζει την ελληνική
υψηλή στρατηγική καθώς και να συντονίζει και να ελέγχει –αναφέροντας σχετικά
στην πολιτική ηγεσία: τον πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο ή το
ΚΥΣΕΑ– τους φορείς που, σύμφωνα με το Σύνταγμα, εμπλέκονται στη σχεδίαση
και ανάπτυξή της. Το όργανο αυτό θα στελεχώνεται από, διπλωμάτες,
στρατιωτικούς και στελέχη άλλων συναρμόδιων κυβερνητικών υπηρεσιών, και
τεχνοκράτες-εμπειρογνώμονες, και θα έχει χαρακτήρα υποστηρικτικό προς το
ΚΥΣΕΑ, ενώ το τλευταίο θα συνεχίσει να έχει κεντρικό και αποφασιστικό
ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Θα πρέπει επίσης να δίδει έμφαση στις δομές και
τους θεσμούς και όχι στους ηγέτες ή/και τις προσωπικότητες, αν και ο ρόλος
της προσωπικότητας του ηγέτη παραμένει πολύ σημαντικός (ιδιαίτερα στο
πλαίσιο του ελληνικού πρωθυπουργο-κεντρικού συστήματος, όπου το κέντρο
βαρύτητας λήψης αποφάσεων και ευθύνης είναι προφανές). Θα πρέπει ακόμη
να εφαρμόζεται η αρχή της επικουρικότητας: κρίσεις και –ιδιαίτερα– φυσικές
καταστροφές αντιμετωπίζονται στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο. Μόνο αν κριθεί
απαραίτητο «αναβαθμίζεται» το επίπεδο «προσοχής» και διαχείρισης.
Αντίστοιχα, θα πρέπει να αποφεύγεται η μικρο-διαχείριση (micro-manage -
ment) των κρίσεων, τάση πολύ συχνή και στις περισσότερες περιπτώσεις βλαπτική
για τη διαχείριση της κρίσης.
Είναι πιθανόν η δημιουργία ενός νέου θεσμικού οργάνου που κατ’ ανάγκην
θα αποσπάσει ορισμένες αρμοδιότητες και λειτουργίες των υπαρχόντων
υπουργείων και υπηρεσιών (ενώ θα απαιτηθεί και η απόσπαση ορισμένων εκ
των πλέον ικανών στελεχών τους στη νέα υπηρεσία) να προκαλέσει ορισμένες
τριβές και αντιπαραθέσεις. Οι όποιες δυσκολίες και προσκόμματα ενδέχεται
να προκύψουν όσον αφορά στην ομαλή συνεργασία 24 μπορούν να ξεπεραστούν
με την ξεκάθαρη οριοθέτηση αρμοδιοτήτων, την καλή θέληση από την
πλευρά των εμπλεκομένων φορέων, μια λογική πίστωση χρόνου και, τέλος, την
παροχή πλήρους στήριξης στο νέο θεσμικό όργανο (το οποίο θα πρέπει να
23 Για μια αναλυτική παρουσίαση της αποστολής, των αρχών λειτουργίας και των
αρμοδιοτήτων, της διοικητικής δομής και οργάνωσης και σειράς άλλων λειτουργιών του
Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ), βλέπε Θ. Ντόκος και Π. Τσάκωνας, Στρατηγική
Εθνικής Ασφάλειας, οπ.π., σελ. 332-365.
24 Όταν προτάθηκε η δημιουργία μιας «Γραμματείας του ΚΥΣΕΑ» λίγο μετά την
κρίση των Ιμίων, υπήρξαν αντιδράσεις των συναρμόδιων υπουργείων (ΥΠΕΞ, ΥΕΘΑ)
λόγω ανησυχιών για ενδεχόμενη αφαίρεση αρμοδιοτήτων. Οι αντιδράσεις αυτές συνέβαλαν
στη μη υλοποίηση της πρότασης.