ÎšÎ±Ï„ÎµÏ Î¸ÏÎ½ÏƒÎµÎ¹Ï‚ Î ÏÎ¿Î¿Î´ÎµÏ Ï„Î¹ÎºÎ®Ï‚ Î”Î¹Î±ÎºÏ Î²Î­ÏÎ½Î·ÏƒÎ·Ï‚ - Science Stage

kef04:kef04 06/03/2009 13:59 Page 433
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 433
κής και την αμυντική πολιτικής. Βεβαίως η σύνδεση ορισμένων χαρακτηριστικών
της ελληνικής στρατηγικής κουλτούρας με την απουσία συστηματικής θεσμικής
δομής στρατηγικής εθνικής ασφάλειας είναι επίσης άμεση και προφανής.
Κατακερματισμός και ασάφεια σε επίπεδο «θεσμικής καταγραφής»
Είναι οι δύο βασικές συνιστώσες της ελληνικής στρατηγικής εθνικής ασφάλειας,
δηλαδή η εξωτερική και η αμυντική πολιτική, εκείνες που αναλαμβάνουν
να καταγράψουν μέσω συγκεκριμένων κειμένων στα θεσμικά τους όργανα –
Υπουργείο των Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) και Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΥΕΘΑ),
αντίστοιχα– τους μακροπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους στόχους της ελληνικής
στρατηγικής εθνικής ασφάλειας καθώς και τα μέσα υλοποίησής της. Δυστυχώς,
όσον αφορά στο Υπουργείο των Εξωτερικών δεν υπάρχει μέχρι και
σήμερα κάποιο επίσημο κείμενο το οποίο να αναφέρεται στους εθνικούς σκοπούς,
στα ζωτικά συμφέροντα και, κυρίως, στην ιεράρχηση αυτών, αν και το
ΥΠΕΞ άρχισε τα τελευταία χρόνια να έχει μια πιο ουσιαστική συμβολή στην
ετοιμασία της Πολιτικής Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ).
Στην τελευταία, η οποία εκδίδεται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και
αποτελεί την μοναδική προς το παρόν επίσημη/«θεσμική» προσέγγιση σε θέματα
υψηλής στρατηγικής, παρατηρείται ένα σοβαρό έλλειμμα όσον αφορά
στον σαφή ορισμό των εθνικών συμφερόντων και την ιεράρχησή τους (καθώς
και στη χρήση των συντελεστών εθνικής ισχύος για την επίτευξη των στόχων
που έχουν τεθεί). Με άλλα λόγια, από πλευράς «θεσμικής καταγραφής», μέσω
δηλαδή της διατύπωσής της σε επίσημα κείμενα, η στρατηγική εθνικής ασφάλειας
εμφανίζεται κατακερματισμένη και, κυρίως, ασαφής.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε έκθεση ομάδας εργασίας ειδικών
και εμπειρογνωμόνων που συνεστήθη και λειτούργησε ad hoc εντός του
Υπουργείου των Εξωτερικών: «...δεν υπάρχουν επισήμως διατυπωμένες πάγιες
αρχές και αξίες που θα κατηύθυναν τη διαμόρφωση και υλοποίηση της ελληνικής
πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας καθώς και σαφώς προσδιορισμένοι εθνικοί
σκοποί, ούτε υπάρχει συγκεκριμένος κυβερνητικός φορέας που, με την υποστήριξη
του πολιτικού κόσμου, θα εκπονούσε τέτοιους κοινά αποδεκτούς σκοπούς».
16 Διαπιστώνεται ακόμη ότι «η υπάρχουσα Πολιτική Εθνικής Άμυνας
δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις, ενώ από
16 Ελληνική Πολιτική Εθνικής Ασφάλειας. Προβλήματα και Προοπτικές (Έκθεση
Επιτροπής για την αξιολόγηση της Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας (ΠΕΑ), Κέντρο Ανάλυσης
και Σχεδιασμού, Υπουργείο των Εξωτερικών, Ιούνιος 2002).